Iqtisodiyot
Jizzaxda AES qurilishi boshlandi
Markaziy Osiyo – Rossiya sammiti doirasida, Forish tumanida kam quvvatli atom elektr stansiyasi reaktorining binosi uchun kotlovan qazish ishlariga start berildi. Birinchi betonni quyish 2026 yil mart oyiga reja qilingan. “Rosatom” rahbari Aleksey Lixachyovga ko‘ra, O‘zbekiston va Rossiya “uzoq o‘n yilliklar davom etadigan” yadroviy hamkorlikka qadam qo‘ymoqda.
Azim Ahmadxo‘jayev va Aleksey Lixachyov / Foto: “O‘zatom” matbuot xizmati
Jizzax viloyatining Forish tumanida kichik quvvatli atom elektr stansiyasi (AES) reaktori binosi uchun poydevor kotlovanini qazish ishlari boshlandi.
Shuningdek, Toshkent shahri Mirzo Ulug‘bek tumanida Yadro tibbiyot markazini tashkil etish ishlariga start berildi.
Bu ikki tadbirga bag‘ishlangan tantanali marosim 9 oktyabr kuni Tojikistonning Dushanbe shahrida, Markaziy Osiyo – Rossiya sammiti doirasida o‘tkazildi. Unda “O‘zatom” direktori Azim Ahmadxo‘jayev va “Rosatom” bosh direktori Aleksey Lixachyov ramziy tugmani bosib, ikkala loyihaga start berdi.
O‘zatom xabariga ko‘ra, AES reaktorini joylashtirish uchun 2026 yil mart oyida birinchi betonni quyish ko‘zda tutilgan.
“Ushbu yirik loyiha mamlakatimiz energetik mustaqilligini ta’minlash, ekologik toza energiya yetkazib berish imkonini beradi”, – dedi “O‘zatom” agentligi direktori Azim Ahmadxo‘jayev.
“Bu O‘zbekistonning energetik mustaqilligi uchun yangi davrni ochadi, barqaror energiya ta’minotini ta’minlaydi, iqtisodiy o‘sishni rag‘batlantiradi va minglab yangi ish o‘rinlarini yaratadi”, – dedi AES qurilishi direksiyasi direktori Abdijamil Kalmuratov.
Avval xabar berilganidek, subpudratchi sifatida Enter Engineering tanlangan. “Rosatom”ning ma’lum qilishicha, kotlovan qazishda qariyb 1,5 mln kub metr tuproq ishlari bajariladi, kotlovanning chuqurligi 13 metr bo‘ladi.
“Ishlar O‘zbekistondagi subpudratchi tashkilotlar tomonidan amalga oshirilmoqda. Rosatom xizmat muddati minimum 60 yil bo‘lgan stansiyani quradi va uni ekspluatatsiya qilishda barcha zaruriy ko‘makni ko‘rsatadi. Bizni uzoq o‘n yilliklar davom etadigan sermahsul va o‘zaro manfaatli hamkorlik kutmoqda”, – dedi “Rosatom” direktori Aleksey Lixachev.
Kichik AESda har biri 55 megavattlik ikkita RITM-200N reaktorlari, ayni shu maydonda joylashadigan katta AESda esa har biri 1 gigavattlik ikkita VVER-1000 reaktorlari joylashadi. Shu tariqa, loyihaning umumiy quvvati 2,1 gigavattni tashkil etadi.
Birinchi bosqichda kichik quvvatli reaktorlar ishga tushiriladi.
Loyiha Xalqaro atom energiyasi agentligi (XAEA) bilan hamkorlikda amalga oshirilmoqda. XAEA loyihaning normativ-huquqiy bazasini tayyorlash, milliy yadroviy infratuzilmani rivojlantirish va loyihalash hamda ekspluatatsiya jarayonida xavfsizlik talablarini ta’minlash bo‘yicha ekspert, texnik va metodologik yordam ko‘rsatadi.
Yadro tibbiyot markazi
Mirzo Ulug‘bek tumanida ochilgan Yadro tibbiyot markazi saraton kasalliklarini erta tashxislash va ularning rivojlanishini oldini olish imkonini beradi.
Birinchi bosqichda pozitron-emission tomografiya/kompyuter tomografiyasi (PET/KT) yordamida onkologik kasalliklarni erta tashxislash yo‘lga qo‘yiladi. Shuningdek, “Gamma-pichoq” va “Kiber-pichoq” qurilmalari yordamida shishlarni invaziv bo‘lmagan usulda davolash joriy qilinadi. Markazda radiofarmpreparatlar laboratoriyasi tashkil etiladi.
Markaz yadro tibbiyoti bo‘yicha kadrlar tayyorlashning milliy tizimini rivojlantirish uchun ilmiy baza bo‘ladi. Bu yerda radiologiya, tibbiy fizika va radioximiya bo‘yicha mutaxassislar uchun 100 dan ortiq yuqori texnologiyali ish o‘rinlari yaratiladi.
2025–2026-yillarda markaz birinchi bosqichda zamonaviy jihozlar bilan ta’minlanadi, keyingi bosqichlarda radionuklid va proton terapiyasini joriy etish rejalashtirilgan.
Prezident Shavkat Mirziyoyevga inflatsiyani jilovlash va makroiqtisodiy barqarorlikni ta’minlash yuzasidan amalga oshirilayotgan ishlar hamda 2026 yilga mo‘ljallangan vazifalar to‘g‘risida axborot berildi.
Ta’kidlanishicha, 2025 yil 1 noyabr holatiga ko‘ra, yillik inflatsiya darajasi o‘tgan yilgi 10,2 foizdan 7,8 foizgacha pasaygan. 2026 yilda bu ko‘rsatkichni 7 foizgacha tushirish, 2027 yilda esa 5 foiz doirasida ushlab turish rejalashtirilmoqda.
Shu maqsadda ichki bozorda tovar va xizmatlar taklifini rag‘batlantirishga alohida e’tibor qaratiladi. Xususan, 2026 yilda banklar agrar tarmoq, oziq-ovqat sanoati va xizmat ko‘rsatish sohalaridagi loyihalarni moliyalashtirishni kengaytiradi.
Yig‘ilishda asosiy turdagi oziq-ovqat mahsulotlari narxlarining barqarorligini ta’minlash uchun barcha zarur choralarni ko‘rish muhimligi ta’kidlandi.
Yuqori o‘sish sur’atlari va aholi bandligini ta’minlash maqsadida kelgusi yilda tijorat banklari tomonidan iqtisodiyotga ajratiladigan kreditlar hajmi 450 trillion so‘mga yetkaziladi.
Davlat rahbariga mikro, kichik va o‘rta biznesni qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha berilgan topshiriqlarning ijrosi haqida axborot berildi. Yil boshidan buyon tadbirkorlik sub’yektlariga 116 trillion so‘mlik kreditlar ajratildi, bu o‘tgan yilga nisbatan 1,4 barobar ko‘pdir.
Mahallabay ishlash doirasida 89 ming fuqaroning biznes tashabbuslari qo‘llab-quvvatlanib, ularga 1,1 trillion so‘mlik kreditlar ajratildi. Yil yakuniga qadar mazkur ko‘rsatkich 100 ming nafarga yetkaziladi.
2026 yilda ham kambag‘allikni qisqartirish, aholini tadbirkorlikka faol jalb etish bo‘yicha ishlarni davom ettirish rejalashtirilgan. Mikro, kichik va o‘rta biznesni kreditlash hajmini 140 trillion so‘mga yetkazish, yana 100 ming fuqaroning loyihalarini qo‘llab-quvvatlash mo‘ljallangan.
Prezident aholi va biznes uchun barqaror moliyaviy muhit yaratish, bank tizimiga ishonchni mustahkamlash hamda moliya bozorida sog‘lom raqobatni rivojlantirish bundan buyon ham bank-moliya siyosatining bosh vazifasi bo‘lishi lozimligini ta’kidladi.
Mutasaddilarga inflatsiyani jilovlash, tadbirkorlik tashabbuslarini qo‘llab-quvvatlash, mamlakatimiz makroiqtisodiy barqarorligini mustahkamlash yuzasidan qo‘shimcha topshiriqlar berildi.
Prezident Shavkat Mirziyoyevga inflyasiyani jilovlash va makroiqtisodiy barqarorlikni ta’minlash yuzasidan amalga oshirilayotgan ishlar hamda 2026 yilga mo‘ljallangan vazifalar to‘g‘risida axborot berildi.
Ichki bozorni to‘yintirish va inflyasiya omillarini jilovlash bo‘yicha izchil ishlar tufayli barqaror iqtisodiy o‘sish ta’minlanayotgani, inflyasiyani pasaytirish va milliy valyutani mustahkamlashda ijobiy natijalarga erishilgani qayd etildi.
2025-yil 1-noyabr holatiga ko‘ra, yillik inflyasiya darajasi o‘tgan yilgi 10,2 foizdan 7,8 foizgacha pasaygan. 2026-yilda bu ko‘rsatkichni 7 foizgacha tushirish, 2027-yilda esa 5 foiz doirasida ushlab turish rejalashtirilmoqda.
Shu maqsadda ichki bozorda tovar va xizmatlar taklifini rag‘batlantirishga alohida e’tibor qaratiladi. Xususan, 2026-yilda banklar agrar tarmoq, oziq-ovqat sanoati va xizmat ko‘rsatish sohalaridagi loyihalarni moliyalashtirishni kengaytiradi.
Yig‘ilishda asosiy turdagi oziq-ovqat mahsulotlari narxlarining barqarorligini ta’minlash uchun barcha zarur choralarni ko‘rish muhimligi ta’kidlandi.
Yuqori o‘sish sur’atlari va aholi bandligini ta’minlash maqsadida kelgusi yilda tijorat banklari tomonidan iqtisodiyotga ajratiladigan kreditlar hajmi 450 trillion so‘mga yetkaziladi.
Davlatimiz rahbariga mikro, kichik va o‘rta biznesni qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha berilgan topshiriqlarning ijrosi haqida axborot berildi. Yil boshidan buyon tadbirkorlik sub’yektlariga 116 trillion so‘mlik kreditlar ajratildi, bu o‘tgan yilga nisbatan 1,4 barobar ko‘pdir.
Mahallabay ishlash doirasida 89 ming fuqaroning biznes tashabbuslari qo‘llab-quvvatlanib, ularga 1,1 trillion so‘mlik kreditlar ajratildi. Yil yakuniga qadar mazkur ko‘rsatkich 100 ming nafarga yetkaziladi.
2026 yilda ham kambag‘allikni qisqartirish, aholini tadbirkorlikka faol jalb etish bo‘yicha ishlarni izchil davom ettirish rejalashtirilgan. Mikro, kichik va o‘rta biznesni kreditlash hajmini 140 trillion so‘mga yetkazish, yana 100 ming fuqaroning loyihalarini qo‘llab-quvvatlash mo‘ljallangan.
Prezidentimiz aholi va biznes uchun barqaror moliyaviy muhit yaratish, bank tizimiga ishonchni mustahkamlash hamda moliya bozorida sog‘lom raqobatni rivojlantirish bundan buyon ham bank-moliya siyosatining bosh vazifasi bo‘lishi lozimligini ta’kidladi.
Mutasaddilarga inflyasiyani jilovlash, tadbirkorlik tashabbuslarini qo‘llab-quvvatlash, mamlakatimiz makroiqtisodiy barqarorligini mustahkamlash yuzasidan qo‘shimcha topshiriqlar berildi.
Osiyo taraqqiyot banki O‘zbekistonda kichik korxonalar uchun moliyalashtirish imkoniyatlarini kengaytirish maqsadida 300 mln dollar kredit ajratadi. Tasdiqlangan mablag‘ning 100 mln dollari imtiyozli shartlarda beriladi.
Osiyo taraqqiyot banki O‘zbekistonda kichik korxonalar uchun moliyalashtirish imkoniyatlarini kengaytirish maqsadida 300 mln dollar kredit ajratadi.
Tasdiqlangan kreditning 100 mln dollari imtiyozli shartlarda beriladi. Pul mablag‘lari kichik va o‘rta korxonalar, xususan, ayollar tomonidan boshqariladigan korxonalar uchun moliyalashtirishdan foydalanish imkoniyatlarini kengaytirishni qo‘llab-quvvatlash, shuningdek, mamlakatning mikromoliyalash sektorini mustahkamlash uchun yo‘naltiriladi.
Rejalashtirilgan chora-tadbirlar orasida mikrokreditlarning maksimal miqdorini oshirish, mikromoliyalash sohasidagi normativ hujjatlarni takomillashtirish, Tadbirkor ayollarni moliyalashtirish xalqaro kodeksiga qo‘shilish, shuningdek, islomiy mikromoliyalash uchun normativ bazani ishlab chiqish kabilar bor.
Ushbu qadamlar aholining zaif qatlamlari uchun moliyaviy imkoniyatlarni kengaytirish va sohaning barqaror rivojlanishini qo‘llab-quvvatlashga qaratilgan.
«OTB O‘zbekistonning inklyuziv va bozorga yo‘naltirilgan moliya tizimiga o‘tishini qo‘llab-quvvatlayotganidan faxrlanadi. Dasturning amalga oshirilishi o‘zini o‘zi band qilganlar va mikrotadbirkorlar uchun moliyalashtirishdan foydalanish imkoniyatini ochadi, gender tengligini rag‘batlantirishga yordam beradi va moliya sektorida iste’molchilar huquqlarini himoya qilishni kuchaytiradi», — dedi OTBning O‘zbekistondagi doimiy vakolatxonasi direktori Kanokpan Lao-Araya.
Ma’lumot uchun, 1995 yilda O‘zbekiston OTBga a’zo bo‘lgan va shundan beri bank mamlakatga umumiy qiymati 14,6 milliard dollarga teng bo‘lgan qarzlar, grantlar va davlat sektoriga texnik yordam ko‘rsatgan.
Ertaga ham dollar qiymati pasayadi
Source link
Iqtisodiyot
Ichki aviareyslar, go‘sht, nikoh uzugi. Yillik hisobda eng ko‘p qimmatlashgan mahsulotlar va xizmatlar
Markaziy bank ma’lumotlariga ko‘ra, yillik nisbatda eng ko‘p narxi oshgan oziq-ovqat mahsulotlari: suyaksiz mol go‘shti (+25,3 foiz), karam (+24,7 foiz) va suyakli mol go‘shti (+24,2 foiz). Nooziq-ovqat mahsulotlari tarkibida nikoh uzugi (+33,4 foiz), metan (+30,5 foiz) va gazeta (+15,3 foiz) narxlarida keskin qimmatlashish kuzatilgan. Xizmatlar sektorida esa ichki aviareyslar (+52,3 foiz), tarmoq gaz (+39,2 foiz), sovuq suv (+35,1 foiz) narxlarida katta o‘sish qayd etilgan.
Markaziy bank 2025 yilning oktabr oyi holatiga inflatsiya ko‘rsatkichlarini e’lon qildi.
Umumiy yillik inflatsiya 2022 yilda 12,3 foiz bo‘lgan, 2023 yilda pasayib, 8,8 foiz, 2024 yilda biroz oshib, 9,8 foiz, 2025 yil oktyabr holatida 7,8 foizga tushgan.
Oziq-ovqat mahsulotlari
Infografikaga ko‘ra, ba’zi oziq-ovqatlar narxi sezilarli darajada pasaygan, boshqalari esa keskin oshgan:
Yillik hisobda shaftoli (-28,7 foiz), tarvuz (-21,8 foiz), bulg‘or qalampiri (-19,7 foiz), uzun boshoqli guruch (-18,3 foiz), yumaloq boshoqli guruch (-18,2 foiz), bodring (-17 foiz), banan (-15,1 foiz) va sarimsoq(-14,7 foiz) narxlari sezilarli darajada pasaydi.
Hisobot davrida quyidagi mahsulotlar narxlari sezilarli qimmatlagan:
Suyaksiz mol go‘shti (+25,3 foiz);
Karam (+24,7 foiz);
Suyakli mol go‘shti (+24,2 foiz);
Kungaboqar moyi (+22,6 foiz);
Piyoz (+18,9 foiz);
Kartoshka (+17,9 foiz);
Mol va qo‘y jigari (+17,2 foiz);
Qiyma (17 foiz).
Iste’mol narxlari indeksi savatidagi umumiy 170 turdagi oziq-ovqat mahsulotlaridan 150 tasining (88 foiz) yillik narx o‘sishi 10 foizdan past bo‘ldi.
Nooziq-ovqat tovarlar
Nooziq-ovqat mahsulotlaridan propan (-18 foiz), A4 qog‘oz (-3,9 foiz), yirik oshxona jihozlari (-3,5 foiz), konditsioner (-1,3 foiz), ovqat tayyorlash uchun priborlar (-1 foiz) va televizor (-0,3 foiz) arzonlagan.
Oltin narxlari global bozorda rekord darajada qimmatlashi zargarlik buyumlarida ham aks etgan – nikoh uzugi 33,4 foizga qimmatlagan.
Shuningdek, nooziq-ovqat mahsulotlari tarkibida metan (+30,5 foiz), gazeta (+15,3 foiz), benzin (+11,7 foiz), dezodorant (+10,3 foiz), tabiiy gullar (9,8 foiz) narxlarida keskin qimmatlashish kuzatilgan.
Iste’mol narxlari indeksidagi 250 turdagi nooziq-ovqat mahsulotlarining 243 tasi (97 foiz) bo‘yicha yillik narx o‘sishi 10 foizdan kam bo‘lgan.
Xizmatlar
Yillik hisobda pul o‘tkazmalari uchun haq to‘lash narxlari 4,8 foizga, mikromoliyaviy xizmatlar 0,2 foizga arzonladi.
Narxi eng ko‘p qimmatlagan xizmat ichki aviareyslar bo‘ldi – hisobot davrida bu xizmat narxi 52,3 foizga oshgan. Shuningdek, tarmoq gaz (+39,2 foiz), sovuq suv (+35,1 foiz), muzey xizmatlari (+32,3 foiz), chiqindi tashlash (+28,6 foiz), suyultirilgan gaz (+25 foiz), shahar avtobusida yo‘l haqi (+22,3 foiz), davlat bog‘chasi (+21 foiz), markaziy isitish (+20,9 foiz), elektr energiyasi (+18,8 foiz) narxlarida ham keskin qimmatlashish kuzatilgan.
Iste’mol narxlari indeksidagi 90 turdagi xizmatlarning 59 tasi (66 foiz) bo‘yicha yillik narx o‘sishi 10 foizdan past bo‘lgan.
Prezident YuNESKOning saylangan rahbarini qabul qildi: tafsilotlar
Quyosh, oy va yulduzlar soyasida barpo etilgan Buxoro
2026 yilda inflatsiya darajasini 7 foizgacha tushirish reja qilinmoqda
-
Dunyodan3 days agoSenatorlar AQSh tarixidagi eng uzoq muddatli yopilishni tugatishi mumkin bo’lgan bitimga erishishga kirishadilar
-
Sport3 days agoTimur Kapadze O‘zbekiston milliy jamoasi murabbiylar shtabini tark etdi
-
Jamiyat3 days agoPrezident bir guruh shifokorlarni taqdirladi
-
Dunyodan3 days agoIsroil Bosh vazir Netanyaxu 2014 yilda o’ldirilgan askarlarni qaytarishga va’da berganidan keyin G’azodan jasadlarni qabul qilmoqda
-
Jamiyat4 days agoSurxondaryoda ishdan olingan maktab direktori o‘zini yoqmoqchi bo‘ldi
-
Mahalliy3 days ago«Aka, sizni so‘nggi yo‘lga kuzatolmadim»
-
Dunyodan3 days agoBBCning yuqori qismida yoriqlarni ko’rsatadigan seysmik lahzalar
-
Jamiyat1 day agoSamarqand va Qashqadaryoda yer maydonlarini noqonuniy sotishga urinishlar fosh etildi