Siyosat
Shavkat Mirziyoyev global keskinliklar orasida O’rta Osiyo va Rossiya o’rtasida kuchli sheriklik aloqalarini talab qilmoqda
O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev bugun Dushanbeda bo’lib o’tgan “Markaziy Osiyo-Rossiya” sammitida ishtirok etdi.
Tojikiston Prezidenti Imomali Rahmon raisi, Rossiya Prezidenti Kossim Jomaart Tobayev, Qirg’iziston prezidenti Sodiq Jomatov va Turkmaniston Prezidenti Serdimmuhamedov ham ishtirok etdi.
Sammit ko’p tomonlama hamkorlikni yanada rivojlantirish, siyosiy, savdo-iqtisodiy, sarmoyaviy, madaniy-gumanitar sohalardagi hamkorlikni kengaytirish va asosiy xalqaro va mintaqaviy muammolar bo’yicha hamkorlikni kengaytirish masalalari.
Prezident Mirziyoyev o’z nutqida Prezident Vladimir Putinni Markaziy Osiyo bilan strategik sheriklikni mustahkamlash va mintaqaning “tabiiy sheriklari o’rtasidagi hamkorlikni mustahkamlashga qaratilgan sa’y-harakatlarini qo’llab-quvvatladi.
“Rossiya bizning eng muhim strategik sherik va ittifoqchi bo’lishda davom etadi. Ushbu hamkorlikning kuchli poydevori bizning ikki mamlakat o’rtasidagi asosiy tarix, ko’p asrlik aloqalarimiz, madaniy va ma’naviy yaqinliklarimiz, – dedi Islom Karimov.
Uning ta’kidlashicha, o’sib borayotgan geosiyosiy keskinliklar va global iqtisodiy muammolar “Markaziy Osiyo-Rossiya” formatidagi yaqin muvofiqlashtirish va hamkorlikni talab qiladi.
Siyosiy muloqot va amaliy hamkorlikni kuchaytirish
Prezident Mirziyoyev muntazam siyosiy muloqotni kuchaytirish va amaliy va natijaga yo’naltirilgan hamkorlikni kengaytirish zarurligini ta’kidladi. U har yili yuqori darajadagi uchrashuvlar va hukumatlar, vazirliklar va mahalliy ma’murlar o’rtasidagi muntazam aloqalarni o’tkazishni taklif qildi.
U 2027 yilga kelib qo’shma harakatlar rejasini qabul qilishni qo’llab-quvvatladi va amaliy almashinuvni chuqurlashtirish uchun aniq qadamlar qo’yadigan batafsil “yo’l” ni ishlab chiqishni qo’llab-quvvatladi. Tashabbus va mintaqaviy loyihalarni o’z vaqtida bajarilishini ta’minlash uchun Bosh vazir o’rinbosari darajasida muvofiqlashtirish kengashining tashkil etilishini talab qildi.
Iqtisodiy hamkorlikni kengaytirish
Mirziyoyevning so’zlariga ko’ra, Iqtisodiy hamkorlikni kengaytirish masalasi. Uning so’nggi yil davomida O’zbekiston, Rossiya va boshqa mintaqa mamlakatlari o’rtasidagi o’zaro tovar ayirboshlash tendentsiyasini qayd etdi.
U Muvofiqlashtiruvchi kengash savdo hajmini oshirish bo’yicha kompleks chora-tadbirlarni ishlab chiqishni taklif qildi, bozorlarga o’zaro kirishni osonlashtiradi, savdo protseduralari va “Agrress Centralor Osiyo” loyihasini soddalashtiradi.
Prezident, shuningdek, mintaqaviy mamlakatlarning transport va transport potentsialidan, ayniqsa shimoli-janubiy yo’lak orqali kurashish muhimligini ta’kidladi.
“Biz mamlakatning transport, temir yo’l va aviatsiya dasturlarini, tashqi muammolarga bardoshli bo’lgan integratsiyalashgan infratuzilmani rivojlantirish uchun temir yo’l va aviatsiya dasturlarini zabt etishni qo’llab-quvvatlaymiz”, dedi u.
Sanoat / texnik hamkorlik
Prezident Mirziyoyev barqaror sanoat zanjirlarini rivojlantirish va hamkorlikni ishlab chiqarishning muhimligini ta’kidladi. Uning ta’kidlashicha, O’zbekiston Rossiya yirik kompaniyalari, shu jumladan gaz kimyoviy va qazib olishda, shu erda zamonaviy misni boyitish joylari tashkil etilmoqda.
Shuningdek, u mashinasozlik, aniq uskunalar ishlab chiqarish, kimyo, elektrotexnika va konchilik sohasida katta foydalanilmayotgan salohiyatga ishora qildi.
Innovatsion hamkorlik bo’yicha hamkorlikni rivojlantirish uchun u Buxoroda “Markaziy Osiyo-Rossiya sanoat injiniring uyasi” ni tashkil etishni taklif qildi, ular rivojlangan muhandislik echimlarini ishlab chiqish va taqsimlash uchun platforma bo’lib xizmat qiladi.
Toshkentda “Innoprom. Markaziy Osiyo” sanoat ko’rgazmasi taqdim etadigan imkoniyatlarning eng muhimligini ta’kidladi. Aprel oyida bo’lib o’tgan so’nggi nashr 35 mamlakatdan 10000 dan ortiq ishtirokchilarni birlashtirdi va 5 milliard AQSh dollari miqdorida shartnomalar yaratdi. Janob Mirziyoyev ko’rgazmaga “Markaziy Osiyo-Rossiya” muloqoti bo’yicha yirik sanoat va innovatsion platformalik maqomini berishni taklif qildi.
Energetika va texnologiyalar bo’yicha sheriklik
O’zbekiston lideri Rossiya bilan energiya bo’yicha hamkorlik mintaqaviy barqarorlig ustunligida ekanligini yana bir bor ta’kidladi. U ikki maydalash loyihasining kelgusi boshlang’ich ishga tushirilishini e’lon qildi: O’zbekistonning birinchi atom elektr stantsiyasining reaktori va ko’p funktsiyali yadroviy tibbiyot markazi.
U O’zbekistondagi yadroviy energiya mintaqaviy vakolat markazini tashkil etish va Moskvalik muhandislik fizikasi Toshkent filialida o’quv dasturini ishga tushirishni taklif qildi.
Shuningdek, Mirziyoyev uglevodorod qidirish, energiyani modernizatsiya qilish va energiya samaradorligi bo’yicha hamkorlikni kengaytirish muhimligini ta’kidladi. Ushbu sa’y-harakatlarni qo’llab-quvvatlash uchun u “Markaziy Osiyo – Rossiya Energetika Hamkorlik dasturi” loyihasini taklif qildi.
Shuningdek, u Markaziy Osiyo bo’ylab Rossiyaning Skolkovo innovatsiya markazining ochilish bo’limlarini taklif qildi va ilmiy markazlar, tashkilotlar va IT-kompaniyalar o’rtasida hamkorlikni rivojlantirish uchun sun’iy intellektu innovatsiya va raqamli texnologiyalar bo’yicha mintaqaviy ekspertlar kengashini yaratdi.
Gumanitar va ta’lim ulanishlarini kengaytirish
Madaniy-gumanitar hamkorlikni kuchaytirish maqsadida Markaziy Osiyo xalqlari madaniyati, san’ati va ijodini nishonlash, madaniyat, san’at va ijodkorlikni nishonlashni taklif qildi.
U shuningdek, etakchi universitetlar va tadqiqot institutlarini ikki tomonlama ta’lim va amaliy tadqiqotlar o’tkazish uchun etakchi universitetlar va tadqiqot institutlarini birlashtirgan ilmiy-fan bo’yicha konsorsium, “kelajak” xalqaro bilim inkoriyatini yaratishga chaqirdi. Konsorsium Rossiyaning universitetdagi boblari tarmog’ini quradi, ulardan 15 tasi O’zbekistonda faoliyat ko’rsatmoqda.
Shuningdek, Mirziyoyev Markaziy Osiyo va Rossiya yosh tadqiqotchilari uchun maxsus grant dasturini joriy qilishni taklif qildi.
Mintaqaviy xavfsizlik va Afg’oniston
Xavfsizlikka aylanib, prezident Mirziyoyev terrorizm, ekstremizm, odam savdosi va narkotrafikka qarshi kurashda xavfsizlik va huquqni muhofaza qilish organlari o’rtasidagi yaqin hamkorlik muhimligini ta’kidladi.
“Biz kiberabozlik tahdidlari va qiyinchiliklarini kuchaytiruvchi qarshi kurashish uchun qarshi choralar bilan birgalikda ishlab chiqishni taklif qilamiz”, dedi u.
Prezident Afg’onistonning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishini qo’llab-quvvatlash bo’yicha yuqori darajadagi maslahatlashuvlarni taklif qildi, shuningdek Afg’oniston xavfsizligi va iqtisodiy loyihalarni amalga oshirishga qaratilgan.
Prezident Mirziyoyev o’z nutqini yakunladi, O’zbekistonning butun mintaqa uchun xavfsizlik, barqaror rivojlanish va farovonlikni ta’minlash maqsadida O’zbekiston bilan keng qamrovli hamkorlikni kengaytirish majburiyatini tasdiqladi.
Sammit hamkorlikning ustuvor yo’nalishlarini va 2025-2027 yil uchun qo’shma harakatlar rejasini belgilab berish bilan yakunlandi.