Siyosat
O’zbekistonning ittifoqchilari kimlar va kelajakda kim ishtirok etishlari mumkin?
Davlatlararo munosabatlarni kuzatishda siz “ittifoq” atamasini uchratgan bo’lishingiz mumkin Xo’sh, “ittifoq” nimani anglatadi? “Hamkorlik” uchun qonuniy yoki sud belgilari bormi? Nima uchun davlatlar boshqalar bilan ittifoq tuzadi?
Shuni ta’kidlash kerakki, birinchi navbatda “ittifoq” ning qonuniy ta’rifi mavjud emas. Allianlar siyosiy mazmuni va mohiyat bo’lgan sof siyosiy tushunchalardir. “Alliance” munosabatlarini o’rnatish siyosiy an’analar, ehtiyojlar va istiqbollarga asoslangan atamalarga ma’noni anglatadi. Shuning uchun, “Itianalar” degani, mazmuni, mazmuni, ohang va hamkorlik nuqtai nazaridan har doim ham bir xil narsani anglatmaydi.
{:::: T (}
6 soniya davomida o’tkazib yuboring
Men o’tkazib yuboraman
Allianliklar davlatlararo munosabatlarning eng yuqori darajasini anglatadi. Davlatlar alyanslar tashkil etganda, bu davlatlar siyosiy yoki geografik notinchlikdan qat’i nazar, bir-birlariga ishonishi va ishonishi kerakligini anglatadi. Ular bir-birlari bilan urushga borolmaydilar, mojarolar va nizolar kuchaymasligi kerak va muammolar paydo bo’lsa, bu masalalar o’zaro hurmat va do’stlik ruhida hal qilinishi kerak. Bundan tashqari, “ittifoqlar” davlatlar qiyin sharoitlarda bir-biriga bog’liq bo’lishi mumkinligini bildiradi.
1991 yilda O’zbekiston mustaqillikka erishgach, bu so’nggi 34 yil ichida to’rt mamlakat bilan ittifoq tuzgan.
O’zbekistonning birinchi rejimida mamlakat faqat bitta davlat, Rossiya Federatsiyasi bilan Alyans shartnomasiga kirdi. Shartnoma 2005 yil noyabr oyida imzolangan. Rossiya bilan ittifoq tuzilgan murakkab siyosiy va geostrategik kontekstga ega. 2005 yil may oyida Andijon voqealaridan keyin G’arbiy viloyatlar va Evropa Ittifoqi tadbirni xalqaro tergov o’tkazishga chaqirdi. Shu nuqtai nazardan, O’zbekiston Xitoy va Rossiya o’rtasidagi aloqalarni mustahkamladi va 14-noyabrgacha Moskvada Alyans bitimi imzolandi. Rossiya bilan ittifoq Prezident Karimov ma’muriyati davrida o’rnatilgan yagona ittifoq edi.
2016 yilda etakchilikning o’zgarishidan so’ng, O’zbekiston “ittifoq” tushunchasini mutlaqo boshqacha tarzda izohlay boshladi. Ushbu atama taktik ma’noga emas, balki strategik ma’noga ega bo’ldi va mamlakat buni mintaqaviy va turkchaparvarlik ob’ekti orqali ko’rishni boshladi.
Prezident Mirziyoyevning qoidalarida O’zbekiston uchta mamlakat bilan ittifoq tuzilgan. Ularning ikkitasi qo’shni davlat, uchinchisi – bu tarixan bog’liq bo’lgan mintaqadagi mamlakat.
O’zbekiston va Qozog’iston 2022 yil 22-dekabr kuni ittifoq tuzdi. 2022 yil fevral oyida Rossiya Federatsiyasi Ukrainaga qarshi urushga olib keldi. Urush, shuningdek, Markaziy Osiyo mamlakatlari o’rtasidagi munosabatlarga ta’sir ko’rsatdi. O’zbekiston va Qozog’iston ittifoqqa kirganida, ular tashqi tahdid va qiyinchiliklar yuzasida bir-birlarini qo’llab-quvvatlashga kelishib oldilar. Boshqacha aytganda, ikki davlat mintaqaning kelajagi uchun umumiy e’tiborni qaratgan va bir-birining manfaatlariga yoki loyihalariga qarshi turmaslik, ayniqsa tashqi kuchlarning potentsial ishtirokini ta’minlamaslikka kelishib oldilar.
2024 yilda O’zbekiston yana ikki mamlakat bilan ittifoq tuzdi. Ular avgust oyida Tojikiston bilan Tojikiston bilan shartnoma imzoladilar va Ozarbayjon bilan Alyans shartnomasi imzolandi.
Birinchi rejimda o’tmishga qarab, O’zbekiston va Rossiya va Tojikiston kabi qo’shma davlatlar o’rtasidagi munosabatlar ko’pincha tarang va ba’zan juda sovuq edi. Biroq, ikkinchi ma’muriyat tashqi siyosatdagi yangi ovozning, xususan, qo’shnilari bilan munosabatlarda butunlay yangi ohang yaratildi. Agar ular mavjud muammolar tufayli sovuqni boshqara olmasalar ham, ular o’rniga do’stlik ruhi va imkoniyatlarni izlashda ishonchni rivojlantiradilar. Shu bilan birga, bu natija milliy manfaatlarga nomutanosib ravishda erishildi.
Tojikiston va tojikistonliklar O’zbekiston va o’zbek xalqiga eng yaqin deb hisoblanadi. Tinguistik va madaniy yaqinliklarni hisobga olgan holda, Uyg’urlar o’zbeklarga eng yaqin davlatlardir, ammo mentalitet nuqtai nazaridan tojik.
Kavkaz mintaqasida uchta mamlakat bor, ulardan bittasi Ozarbayjon, turk tili. Ozarbayjon Markaziy Osiyoni yoki tarixiy Turkistonni Turkiya bilan bog’laydigan ko’prikning holati sifatida xizmat qiladi.
Shuning uchun O’zbekiston qaysi davlatda kelajakdagi ittifoqni o’rnatishi mumkin? Yaqin yillarda Türiyatiye bilan ittifoq tuzilishidan faqat vaqt masalasi paydo bo’ldi. Ayni paytda Turkmaniston neytral tashqi siyosatdan kelib chiqadi va davlatlararo va ko’p tomonlama tashkilotlarda kamroq tajovuzkordir. Ammo, agar Turkmaniston betaraflikni saqlashdan ko’ra geosiyosatni tanlashni tanlasa, bu mamlakatda ittifoqni tashkil etish O’zbekistonning mintaqaviy siyosat, Markaziy Osiyo integratsiyasi va tarixiy Torkestanni birlashtirishda muhim qadam bo’lishi mumkin.
Xalqaro tizim rivojlanmoqda, davlatlararo munosabatlarning yangi shakllari mavjud. Xalqaro huquq kuchli davlatlar bilan ularning irodasini tasdiqlash uchun yangi qoidalarni ishlab chiqmoqda. Ushbu fonda, O’zbekiston-Turkiya ittifoqi Markaziy Osiyoning siyosiy, geologik strategik va harbiy kuchlari uchun ham muhim ahamiyatga ega.
Kamoliddin ravvi,
Siyosatchilar
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev bugun, 6-dekabr kuni bo‘lib o‘tgan telefon orqali muloqotda Qirg‘iz Respublikasi Prezidenti Sadir Japarovni tavallud kuni bilan samimiy tabriklab, unga mustahkam sog‘liq, farovonlik va qardosh Qirg‘iziston xalqiga bardavom ravnaq tiladi.
O‘zbekiston bilan Qirg‘iziston o‘rtasidagi strategik sheriklik, do‘stlik va yaxshi qo‘shnichilik munosabatlarini yanada mustahkamlashning amaliy jihatlari muhokama qilindi.
Keyingi yillarda ikki tomonlama hamkorlikda erishilgan yutuqlar alohida mamnuniyat bilan qayd etildi. Barcha darajadagi aloqalar davom etmoqda. Tovar ayirboshlash va yuk tashish hajmi barqaror o‘sib bormoqda. Iqtisodiyotning ustuvor tarmoqlarida qo‘shma loyihalar amalga oshirilmoqda. Faol madaniy-gumanitar va hududlararo almashinuvlar olib borilmoqda.
Yirik strategik loyihalar, jumladan, «O‘zbekiston – Qirg‘iziston – Xitoy» temir yo‘li va Qambarota GES-1 qurilishi doirasidagi ishlar davom etmoqda.
Yetakchilar mintaqaviy ahamiyatga molik dolzarb masalalarni ham ko‘rib chiqdilar.
Ma’lumot uchun: Sadir Japarov 1968-yilning 6-dekabrida Qirg‘izistonning Issiqko‘l viloyatidagi Kengsuv qishlog‘ida tavallud topgan.
Prezident administratsiyasi rahbari Saida Mirziyoyeva Xitoy Xalqaro kommunikatsiya markazi raisi Long Yuysyan bilan uchrashuv o‘tkazdi.
Uchrashuvda O‘zbekiston va Xitoy o‘rtasidagi har tomonlama strategik sheriklik munosabatlarini yanada chuqurlashtirish va kengaytirish yuzasidan fikr almashilgan. Markaz O‘zbekiston-Xitoy aloqalarini mustahkamlash, shuningdek, turli sohalardagi loyihalarni ilgari surishda muhim o‘rin tutayotgani qayd etilib, ta’lim, fan, madaniyat va turizm sohalaridagi almashinuvlarni yanada rivojlantirishga alohida e’tibor qaratilgani bildirildi.
Yaqin muloqotni davom ettirish va qo‘shma tashabbuslarni muvofiqlashtirish zarurligi ta’kidlandi.
Siyosat | 18:14
110 110
1 daqiqa o’qing
O’zbekiston Respublikasi Prezidenti ma’muriyati rahbari Saida Mirziyoyeva Muhammad Abayane, ACWA kuchlari raisi va Visian Invest direktorlar kengashi a’zosi, O’zbekiston iqtisodiyotining bir qator asosiy tarmoqlari bo’ylab hozirgi va kelajakdagi hamkorlik masalalarini muhokama qilish.
Saida Mirziyoyevaning so’zlariga ko’ra, ikki mamlakat energiya, sog’liqni saqlash, raqamli texnologiyalar va mamlakatning iqtisodiy modernizatsiya qilish va turmush darajasini yaxshilashga yordam beradigan boshqa sohalarda qo’shma tashabbuslarni ko’rib chiqdilar. So’nggi yillarda Qoraqalpog’iston viloyatida istiqbolli loyihalar uchun alohida e’tibor qaratildi, bu so’nggi yillarda kuchli va barqaror rivojlanishiga duch keldi.
Mirziyoyeva o’zining telegram kanalida uchrashuv tafsilotlarini o’rtoqlashdi, degan fikrni almashtirdi, ikkala tomon ham strategik sheriklik va konvertatsiya loyihalarini O’zbekiston bo’ylab qo’llab-quvvatlashga sodiqligini tasdiqladilar.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev Xitoyning yetakchi kompaniyalari rahbarlari bilan uchrashuv o‘tkazdi.
Muzokaralar davomida amaliy hamkorlikni kengaytirish, energetika sohasida zamonaviy texnologiyalar va muhandislik yechimlarini joriy etishga qaratilgan o‘zaro manfaatli kooperatsiya loyihalarini ilgari surish masalalari muhokama qilindi.
Xitoy kompaniyalarining O‘zbekistonda loyihalar amalga oshirishga qiziqishi ortib borayotgani mamnuniyat bilan qayd etildi. Birgina joriy yilda Xitoydan 15 milliard dollardan ziyod to‘g‘ridan-to‘g‘ri investitsiyalarni o‘zlashtirish rejalashtirilgan, qo‘shma loyihalarning umumiy portfeli esa qariyb 90 milliard dollarni tashkil etmoqda.
Ko‘p qirrali hamkorlikning muhim yo‘nalishi sifatida energetika sohasiga alohida e’tibor qaratildi. Xitoylik sheriklar ishtirokida umumiy quvvati qariyb 10 gigavatt, qiymati 9 milliard dollardan ortiq 30 dan ziyod loyihalar amalga oshirilmoqda. Bugun qo‘shimcha ravishda qariyb 2 milliard dollarlik 14 ta loyiha ishga tushirildi.
“China Datang” kompaniyasi prezidenti Djou Yuanlong bilan mavjud fotoelektr stansiyalarini kengaytirish, yangilarini qurish va qo‘shimcha saqlash quvvatlarini barpo etish rejalari muhokama qilindi.
Kompaniyaning kadrlar tayyorlash, ilmiy-tadqiqot laboratoriyasini ochish, qishloq xo‘jaligi va chorvachilikda qayta tiklanadigan energiya texnologiyalarini joriy etish bo‘yicha tashabbuslari qo‘llab-quvvatlandi.
“China Energy Engineering Corporation” kompaniyasi rahbari Syu Lyu bilan suhbatda mamlakatimiz hududlarida quyosh elektr stansiyalari va energiya saqlash tizimlarini qurish bo‘yicha qo‘shma sa’y-harakatlar yuqori baholandi.
Muqobil energetika va yuqori kuchlanishli tarmoqlarni rivojlantirish loyihalarini ilgari surish muhimligi ta’kidlandi.
“Sinoma Energy” kompaniyasi raisi Men Sinlin shamol elektr stansiyasi hamda shamol turbinalari uchun parraklarni mahalliylashtirish uchun zavod qurilishining borishi haqida axborot berdi. Shuningdek, kimyo va qurilish sanoatida chiqindilarni tozalash bo‘yicha kompaniya taklif etayotgan texnologik yechimlar yuzasidan fikr almashildi. Ushbu loyihalarga doir ishlarni jadallashtirish zarurligi ta’kidlandi.
“Universal Energy” kompaniyasi bosh direktori Nan Yi bilan mamlakatimiz hududlarida shamol elektr stansiyalari qurilishini jadallashtirish choralari muhokama qilindi.
“China General Technology” kompaniyasi direktorlar kengashi raisi Kan Xubyao bilan yangi ishga tushirilgan kogeneratsiya stansiyasini samarali ishlatish muhokama qilindi. Kompaniyaning O‘zbekistondagi investitsiya faoliyatini kengaytirish bo‘yicha kelishuvga erishildi.
Davlatimiz rahbari “Poly Changda Engineering” kompaniyasi bosh direktori Myao Szechunning kelgusi yilda bugun ishga tushirilgan quyosh elektr stansiyasining mantiqiy davomi sifatida energiya saqlash tizimini qurish bo‘yicha rejalarini qo‘llab-quvvatladi.
Siyosat
2027 yilga kelib elektr energiyasini xususiy operatorlar uchun to’rtta mintaqada elektr tarmog’iga o’tkazadi
O’zbekiston elektr energiyasini taqsimlash tizimiga shaxsiy aloqadorlikni 2027 yilga kelib xususiy operatorlarga topshirishni rejalashtirmoqda. Prezident Shavkat Mirziyoyev Toshkentda yangi elektr energiyasini ishlab chiqarishni inobatga olish marosimi bo’lib o’tdi.
Prezidentning so’zlariga ko’ra, elektr energiyasini ishlab chiqarish sohasida olib borilayotgan islohotlar davlat-xususiy sheriklik va hukumat endi elektr energiyasini taqsimlash bilan bir xil yondashuvni qo’llamoqda.
“Biz nafaqat elektr energiyasini, balki iste’molchilarga etkazib berishda ham xususiy sherikliklarni joriy qilishni boshladik”, dedi Mirziyoyev.
Uning so’zlariga ko’ra, O’zbekiston Samarqand viloyatida elektr tarmoqlarini operatsion boshqaruvni Kompaniyaga operatsion boshqaruvni uzatish uchun Turkiyaning AXA elektr energiyasini topshirgan. Loyiha doirasida AXA tarmoqni boshqaradi, modernizatsiya qilinishi va texnologiyani bosqichma-bosqich ikki baravar kamaytirish, yillik jami 20 million dollar miqdorida mablag ‘keltirib chiqaradi.
Shunga o’xshash model investorlarga boshqa mintaqalarda taklif etiladi. Jizzax va Sirdaryolar 2026 yilda xususiy menejment uchun xususiy menejment uchun taklif etiladi, ular 2027 yilda Namangan va Toshkent viloyatlari.
Axta Energetikasi, ilgari Samarqandning tarqatish tarmog’ini boshqarish va modernizatsiya qilish bo’yicha xalqaro tenderni qo’lga kiritdi va 30 yillik imtiyoz uchun 1 milliard dollar sarmoya kiritadi. Boshqa to’qqizta savdo ishtirokchilari ham loyihaga qiziqish bildirdilar.
O’zbekistonning eng keng qamrovli elektr tarmoqlari bo’yicha O’zbekistonning eng keng qamrovli tarmoqlari 2027 yil 1 iyulgacha uzoq muddatli shartnomalar bo’yicha xususiy operatorlarga o’tkazilishi rejalashtirilgan.
O’tgan yili Energiya bozori va me’yoriy hokimiyatning rahbari Sherzod Xodayev har bir mintaqada elektr tarmog’idagi elektr tarmog’idagi elektr tarmog’idagi elektr tarmog’ida konfessiya asosida topshirilishini tushuntirdi. Tarmoqni boshqaradi, ta’mirlash, ta’mirlash va kengaytirish va har bir kilovatt-soat uchun to’lovni amalga oshiradi, ammo foydalanuvchilar mavjud raqamli platforma orqali to’lashni davom ettirmoqdalar. Ushbu to’lovlarning ba’zilari tarmoqlarni boshqaradigan xususiy operatorlarga o’tadi.
O‘zbekistonliklar sog‘liqni saqlashga qariyb 17 trln so‘m sarfladi
Zamon sarhadlariga sig‘magan Parfyonov
Avtohalokatga uchragan mashinadan katta miqdordagi dori topildi
-
Jamiyat5 days agoСаида Мирзиёева атмосфера ҳавосининг ифлосланиши бўйича йиғилиш ўтказмоқда
-
Jamiyat4 days agoYunusobodda YTH oqibatida avtomobil yonib ketdi
-
Iqtisodiyot3 days agoO‘zbekistondan Daniyaga ilk bor oziq-ovqat va quruq meva eksport qilindi
-
Iqtisodiyot3 days agoPrezidentning Sirdaryoga tashrifi «River Med Pharm» korxonasidan boshlandi
-
Dunyodan4 days agoIndoneziyada bir necha kun ichida 700 dan ortiq kishi halok bo’ldi.
-
Siyosat3 days agoMarkaziy Osiyo mamlakatlari 2026 yilda suvdan foydalanish va suv havzalari tizimiga kelishib olishdi
-
Sport3 days ago«Real» ta’qibni davom ettirdi, «Liverpul» yana ochko yo‘qotdi. Kun o‘yinlari
-
Sport4 days agoShavkat Mirziyoyev Prezident Olimpiadasi ishtirokchilarini tabrikladi