Siyosat
O’zbekistonning ittifoqchilari kimlar va kelajakda kim ishtirok etishlari mumkin?
Davlatlararo munosabatlarni kuzatishda siz “ittifoq” atamasini uchratgan bo’lishingiz mumkin Xo’sh, “ittifoq” nimani anglatadi? “Hamkorlik” uchun qonuniy yoki sud belgilari bormi? Nima uchun davlatlar boshqalar bilan ittifoq tuzadi?
Shuni ta’kidlash kerakki, birinchi navbatda “ittifoq” ning qonuniy ta’rifi mavjud emas. Allianlar siyosiy mazmuni va mohiyat bo’lgan sof siyosiy tushunchalardir. “Alliance” munosabatlarini o’rnatish siyosiy an’analar, ehtiyojlar va istiqbollarga asoslangan atamalarga ma’noni anglatadi. Shuning uchun, “Itianalar” degani, mazmuni, mazmuni, ohang va hamkorlik nuqtai nazaridan har doim ham bir xil narsani anglatmaydi.
{:::: T (}
6 soniya davomida o’tkazib yuboring
Men o’tkazib yuboraman
Allianliklar davlatlararo munosabatlarning eng yuqori darajasini anglatadi. Davlatlar alyanslar tashkil etganda, bu davlatlar siyosiy yoki geografik notinchlikdan qat’i nazar, bir-birlariga ishonishi va ishonishi kerakligini anglatadi. Ular bir-birlari bilan urushga borolmaydilar, mojarolar va nizolar kuchaymasligi kerak va muammolar paydo bo’lsa, bu masalalar o’zaro hurmat va do’stlik ruhida hal qilinishi kerak. Bundan tashqari, “ittifoqlar” davlatlar qiyin sharoitlarda bir-biriga bog’liq bo’lishi mumkinligini bildiradi.
1991 yilda O’zbekiston mustaqillikka erishgach, bu so’nggi 34 yil ichida to’rt mamlakat bilan ittifoq tuzgan.
O’zbekistonning birinchi rejimida mamlakat faqat bitta davlat, Rossiya Federatsiyasi bilan Alyans shartnomasiga kirdi. Shartnoma 2005 yil noyabr oyida imzolangan. Rossiya bilan ittifoq tuzilgan murakkab siyosiy va geostrategik kontekstga ega. 2005 yil may oyida Andijon voqealaridan keyin G’arbiy viloyatlar va Evropa Ittifoqi tadbirni xalqaro tergov o’tkazishga chaqirdi. Shu nuqtai nazardan, O’zbekiston Xitoy va Rossiya o’rtasidagi aloqalarni mustahkamladi va 14-noyabrgacha Moskvada Alyans bitimi imzolandi. Rossiya bilan ittifoq Prezident Karimov ma’muriyati davrida o’rnatilgan yagona ittifoq edi.
2016 yilda etakchilikning o’zgarishidan so’ng, O’zbekiston “ittifoq” tushunchasini mutlaqo boshqacha tarzda izohlay boshladi. Ushbu atama taktik ma’noga emas, balki strategik ma’noga ega bo’ldi va mamlakat buni mintaqaviy va turkchaparvarlik ob’ekti orqali ko’rishni boshladi.
Prezident Mirziyoyevning qoidalarida O’zbekiston uchta mamlakat bilan ittifoq tuzilgan. Ularning ikkitasi qo’shni davlat, uchinchisi – bu tarixan bog’liq bo’lgan mintaqadagi mamlakat.
O’zbekiston va Qozog’iston 2022 yil 22-dekabr kuni ittifoq tuzdi. 2022 yil fevral oyida Rossiya Federatsiyasi Ukrainaga qarshi urushga olib keldi. Urush, shuningdek, Markaziy Osiyo mamlakatlari o’rtasidagi munosabatlarga ta’sir ko’rsatdi. O’zbekiston va Qozog’iston ittifoqqa kirganida, ular tashqi tahdid va qiyinchiliklar yuzasida bir-birlarini qo’llab-quvvatlashga kelishib oldilar. Boshqacha aytganda, ikki davlat mintaqaning kelajagi uchun umumiy e’tiborni qaratgan va bir-birining manfaatlariga yoki loyihalariga qarshi turmaslik, ayniqsa tashqi kuchlarning potentsial ishtirokini ta’minlamaslikka kelishib oldilar.
2024 yilda O’zbekiston yana ikki mamlakat bilan ittifoq tuzdi. Ular avgust oyida Tojikiston bilan Tojikiston bilan shartnoma imzoladilar va Ozarbayjon bilan Alyans shartnomasi imzolandi.
Birinchi rejimda o’tmishga qarab, O’zbekiston va Rossiya va Tojikiston kabi qo’shma davlatlar o’rtasidagi munosabatlar ko’pincha tarang va ba’zan juda sovuq edi. Biroq, ikkinchi ma’muriyat tashqi siyosatdagi yangi ovozning, xususan, qo’shnilari bilan munosabatlarda butunlay yangi ohang yaratildi. Agar ular mavjud muammolar tufayli sovuqni boshqara olmasalar ham, ular o’rniga do’stlik ruhi va imkoniyatlarni izlashda ishonchni rivojlantiradilar. Shu bilan birga, bu natija milliy manfaatlarga nomutanosib ravishda erishildi.
Tojikiston va tojikistonliklar O’zbekiston va o’zbek xalqiga eng yaqin deb hisoblanadi. Tinguistik va madaniy yaqinliklarni hisobga olgan holda, Uyg’urlar o’zbeklarga eng yaqin davlatlardir, ammo mentalitet nuqtai nazaridan tojik.
Kavkaz mintaqasida uchta mamlakat bor, ulardan bittasi Ozarbayjon, turk tili. Ozarbayjon Markaziy Osiyoni yoki tarixiy Turkistonni Turkiya bilan bog’laydigan ko’prikning holati sifatida xizmat qiladi.
Shuning uchun O’zbekiston qaysi davlatda kelajakdagi ittifoqni o’rnatishi mumkin? Yaqin yillarda Türiyatiye bilan ittifoq tuzilishidan faqat vaqt masalasi paydo bo’ldi. Ayni paytda Turkmaniston neytral tashqi siyosatdan kelib chiqadi va davlatlararo va ko’p tomonlama tashkilotlarda kamroq tajovuzkordir. Ammo, agar Turkmaniston betaraflikni saqlashdan ko’ra geosiyosatni tanlashni tanlasa, bu mamlakatda ittifoqni tashkil etish O’zbekistonning mintaqaviy siyosat, Markaziy Osiyo integratsiyasi va tarixiy Torkestanni birlashtirishda muhim qadam bo’lishi mumkin.
Xalqaro tizim rivojlanmoqda, davlatlararo munosabatlarning yangi shakllari mavjud. Xalqaro huquq kuchli davlatlar bilan ularning irodasini tasdiqlash uchun yangi qoidalarni ishlab chiqmoqda. Ushbu fonda, O’zbekiston-Turkiya ittifoqi Markaziy Osiyoning siyosiy, geologik strategik va harbiy kuchlari uchun ham muhim ahamiyatga ega.
Kamoliddin ravvi,
Siyosatchilar
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev 12 noyabr kuni BMTning Ta’lim, fan va madaniyat masalalari bo‘yicha tashkiloti (YuNESKO) bosh direktori lavozimiga saylangan Holid al-Ananiyni qabul qildi.
Samarqand shahrida bo‘lib o‘tgan YuNESKO Bosh konferensiyasining 43-sessiyasi yakunlari va BMTning ushbu nufuzli instituti bilan hamkorlikni yanada rivojlantirish istiqbollari ko‘rib chiqildi.
Suhbat avvalida davlatimiz rahbari Holid al-Ananiyni yuksak lavozimga saylangani bilan tabriklab, kelgusi faoliyatiga muvaffaqiyatlar tiladi.
O‘z navbatida, yangi saylangan bosh direktor O‘zbekiston Prezidentiga tashkilotning bosh tadbiri qo‘llab-quvvatlangani va yuksak saviyada tashkil etilgani uchun alohida minnatdorlik bildirdi.
O‘zbekiston va YuNESKO o‘rtasida keng ko‘lamli yo‘nalishlarni qamrab olgan tizimli va sermahsul hamkorlik yo‘lga qo‘yilgani mamnuniyat bilan qayd etildi. Tomonlarning hamkorlikni yanada faollashtirish, jumladan, tashkilotning mamlakatimizdagi loyihaviy faoliyatini kengaytirish borasidagi intilishi qat’iy ekani tasdiqlandi.
YuNESKO Bosh konferensiyaning ochilish marosimida O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan ilgari surilgan strategik tashabbuslarni birgalikda amalga oshirishga tayyor ekani ta’kidlandi.
Siyosat
Prezident Mirziyoyev havo ifloslanishiga va noqonuniy kirishga qarshi kurash bo’yicha takliflarni ko’rib chiqadi
11 noyabr kuni Prezident Shavkat Mirziyoyev atrof-muhitni muhofaza qilish va O’zbekistonda ekologik boshqaruv samaradorligini oshirishga qaratilgan takliflarni ko’rib chiqdi.
Foto: Prezident matbuot xizmati
Ekologik Vazir Aziz Abduxakimov prezidentga taklif qildi. Takliflar atrof-muhit organlarining vakolatlarini kengaytirish, qoidabuzarliklarga tezkor javob berish va daraxtlarning ifloslanishini va havo ifloslanishining oldini olish choralarini ko’radi. Qabul qilinadigan chora-tadbirlarning aniq tafsilotlari hozircha oshkor etilmagan.
So’nggi yillarda O’zbekiston tabiatni muhofaza qilish, havo sifatini yaxshilash, yashil maydonlarni kengaytirish va iqlim o’zgarishiga moslashtirishga qaratilgan keng ko’lamli tashabbuslarni amalga oshirmoqda. Biroq, joriy boshqaruv tizimlari uzoqda bo’lib, mas’uliyatli va vakolatlar turli idoralar orasida taqsimlangan, atrof-muhitga nisbatan umumiy samaradorlikni pasaytiradi.
Shu nuqtai nazardan, yig’ilishda kafedra boshqaruv tuzilmasini yaxshilash yo’llari muhokama qilindi.
Bu havo sifatini yaxshilashga, shaharlarning yashil maydonlarini kengaytirish, tabiiy boshqaruv tizimi ostida ekologik ong va tabiiy merosni rivojlantirishga qaratilgan ekologik loyihalarni amalga oshirish va moliyalashtirishni joriy etish taklif qilindi. Resurslardan maqsadli va shaffof foydalanishni ta’minlashning ahamiyati ta’kidlandi.
Shuningdek, rejalarni atrof-muhit monitoringi va ixtisoslashgan muassasalarning vakolatlarini kengaytirish rejalari ham taqdim etildi. Munozaralar ekologik qoidabuzarliklarga nisbatan tezkor javobni o’z ichiga oladi, noqonuniy kirishni oldini olish va havo ifloslanishining oldini olish, atrof-muhit monitoringi, sanoat atrof-muhitni muhofaza qilish va shahar uylarida yashil maydonlarni saqlash, sanoatning atrof-muhitni muhofaza qilish va shaharlardagi yashil joylarni muhofaza qilishda jamoat ishtiroki.
Prezident Mirziyoyev atrof-muhitni boshqarishning sifati va samaradorligini yanada oshirish, shuningdek, sektorda monitoring va hisobdorlikni mustahkamlash bo’yicha takliflarni tasdiqladi.
Siyosat
Prezident Mirziyoyev Toshkentda 100 million dollarlik stadion qurilish uchun poydevor qo’ydi
11 noyabr kuni Prezident Shavkat Mirziyoyev Toshkentning yangi sport inshootining poydevorli futbol stadionini 55000 tomoshabinga ega bo’lgan zamonaviy futbol stadioniga tashrif buyurdi.
Foto: Prezident matbuot xizmati
“Bizning tarixda birinchi marta Parijdagi Olimpiadasida ishtirok etdi. Ikkinchi o’rinda, bizning o’rtamizda biz AQShning Osiyo chempionlari uchun kurash olib bordi.
Hozirgi kunda 20 nafar o’zbek futbolchilari chet ellarda nufuzli klublarda, umumiy qiymati 60 million dollardan oshadi. Prezident Mirziyoyev O’zbekistonning Abduxmoir Kusanov Osiyodagi eng qimmat futbolchiga aylanayotganini ta’kidladi.
Uning ta’kidlashicha, O’zbekistonga kelgan O’zbekistonga tashrifi chog’ida, FIFA prezidenti Gianni Infantino mamlakatning futbol va rivojlangan infratuzilmasi, yangi rivojlangan infratuzilma, boshqaruv islohoti va sportni umuman o’zgartirishni yuqori baholadi. Infantinoning so’zlariga ko’ra, xalqaro futbol dunyosi O’zbekistonni katta hurmatga sazovor bo’lgan, bu hozirda Osiyoning rivojlanayotgan futbol kuchlaridan biri sifatida tan olingan.
2 oktyabr kuni FIFA ijroiya kengashi FIFA U-20 Jahon chempionati O’zbekiston va Ozarbayjon tomonidan hamkorlik qilinadigan 2027 yilgacha bo’lgan deb qaror qildi. Har bir mamlakat uchta stadionda bo’lib o’tadi, bu yarim final va finalda bo’lib o’tgan joy va finalda kamida 50 ming tomoshabinni, FIFAning asosiy talablaridan biriga ega bo’ladi.
“Shu sababli Toshkentda yangi toshkentlik stadionning qurilishini boshlamoqdamiz. Nima uchun yangi toshkentlik bu 100 million dollarlik loyihani tanladik?
Yangi Toshkentdagi barcha loyihalar zamonaviy arxitekturani milliy qadriyatlar bilan uyg’unlashtiradigan yagona kontseptsiya asosida amalga oshiriladi, bu atrof-muhitning barqarorligi va aqlli shahar boshqaruviga e’tibor qaratadi. Ushbu kontseptsiyaga muvofiq ishlab chiqilgan, yangi stadion tabiiy landshaft bilan birlashtirilib, yashil energiya, aqlli boshqaruv va qulay shahar atrof-muhiti asosida o’rnatiladi.
Stadion FIFA standartlariga javob beradi va Osiyodagi eng yirik va eng texnologik ilg’or futbolchilardan biri hisoblanadi. Bu nafaqat FIFA U-20 Jahon chempionati 2027 yilgi Jahon chempionati, balki O’zbekistonda futbol va o’smirlar sportining uzoq muddatli rivojlanishi uchun harakatlantiruvchi kuch sifatida xizmat qiladi.
Shuningdek, chempionatga tayyorgarlik doirasida bag’ishlangan davlat dasturi infratuzilmani, transport, mehmondo’stlik, sog’liqni saqlash va ko’ngillilik bilan bog’liq muhim masalalarni belgilab beradi.
“Bugun biz rivojlanmoqdamiz, bugungi kunda Toshkentdagi yangi stadionning poydevori, bu stadion yosh mag’rurlik va millionlab muxlislarga ajoyib sovg’adir, – dedi Prezidentimiz.
Marosim yakunida Prezident Mirziyoyev poydevorda esdalik kapsulasini qo’ydi va rasman stadion qurila boshladi.
Siyosat
O‘zbekistonning AQShdagi elchixonasi tuzilmasiga qo‘shimcha maslahatchi-elchi lavozimi kiritiladi
Tashqi siyosiy va davlat tashabbuslarini muvofiqlashtirish samaradorligini oshirish maqsadida 2026-yil 1-yanvardan O‘zbekistonning AQShdagi elchixonasi tuzilmasiga qo‘shimcha maslahatchi-elchi – O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasining AQShdagi vakili lavozimi kiritiladi.
Prezidentning tegishli farmonida belgilanishicha:
maslahatchi-elchi lavozimiga tayinlash va undan ozod etish, shuningdek, faoliyati reglamentini tasdiqlash O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi rahbari tomonidan amalga oshiriladi;
maslahatchi-elchi o‘z faoliyatida O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi rahbariga hisobdor va O‘zbekiston Respublikasining AQShdagi diplomatik vakolatxonasi rahbari faoliyatini ikki tomonlama munosabatlarni rivojlantirish qismida qo‘llab-quvvatlashga mas’ul hisoblanadi.
Shuningdek, hujjat bilan maslahatchi-elchi zimmasiga quyidagi vazifalar yuklatilmoqda:
O‘zbekiston va AQShda yirik va strategik investitsiya va savdo loyihalarini amalga oshirish masalalari bo‘yicha to‘g‘ridan-to‘g‘ri tashabbus ko‘rsatish va muhokama qilish;
O‘zbekiston tomonidan Kengash ishini kompleks muvofiqlashtirish.
Prezident Administratsiyasi rahbari Saida Mirziyoyeva YuNESKOning yangi bosh direktorini tabrikladi.
“YuNESKO Kotibiyatiga hamkorlik uchun chin qalbimdan minnatdorlik bildiraman. Shuningdek, doktor Xolid al-Ananiyni tashkilot Bosh direktori lavozimiga tayinlangani bilan tabriklayman. O‘zbekiston YuNESKOning tinchlik, ta’lim va o‘zaro madaniyatlar almashinuvi yo‘lidagi ishonchli hamkori bo‘lishda davom etmoqda.
Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyevning ushbu tarixiy tadbirni Buyuk Ipak yo‘li markazida o‘tkazish tashabbusini bir ovozdan qo‘llab-quvvatlagani uchun barcha a’zo davlatlarga samimiy minnatdorligimni izhor etaman”, deya yozadi Mirziyoyeva.
Eslatib o‘tamiz, Xolid al-Ananiy aynan Samarqanddagi sessiyada bosh direktor lavozimiga saylangandi.
Prezident YuNESKOning saylangan rahbarini qabul qildi: tafsilotlar
Quyosh, oy va yulduzlar soyasida barpo etilgan Buxoro
2026 yilda inflatsiya darajasini 7 foizgacha tushirish reja qilinmoqda
-
Dunyodan3 days agoSenatorlar AQSh tarixidagi eng uzoq muddatli yopilishni tugatishi mumkin bo’lgan bitimga erishishga kirishadilar
-
Sport3 days agoTimur Kapadze O‘zbekiston milliy jamoasi murabbiylar shtabini tark etdi
-
Jamiyat3 days agoPrezident bir guruh shifokorlarni taqdirladi
-
Dunyodan3 days agoIsroil Bosh vazir Netanyaxu 2014 yilda o’ldirilgan askarlarni qaytarishga va’da berganidan keyin G’azodan jasadlarni qabul qilmoqda
-
Jamiyat4 days agoSurxondaryoda ishdan olingan maktab direktori o‘zini yoqmoqchi bo‘ldi
-
Mahalliy3 days ago«Aka, sizni so‘nggi yo‘lga kuzatolmadim»
-
Dunyodan3 days agoBBCning yuqori qismida yoriqlarni ko’rsatadigan seysmik lahzalar
-
Jamiyat5 days agoYozda odamlar bilan to‘lib-toshadigan qishloq