Mahalliy
2017-2024-yillarda O‘zbekiston oliy ta’lim sohasida olib borilgan islohotlar natijasi tahlil qilindi
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Makroiqtisodiy va hududiy tadqiqotlar instituti (MHTI) ekspertlari 2017–2024-yillarda O‘zbekistonda oliy ta’lim sohasida olib borilgan islohotlar natijasini tahlil qildi.
2017/2018-o‘quv yilida oliy ta’lim muassasalari (OTM) soni 72 tani tashkil etgan bo‘lsa, 2023/2024-o‘quv yilida ularning soni 219 taga yetgan (o‘sish — 304 foiz). Bu davrda xorijiy oliy ta’lim muassasalari soni qariyb 4,5 barobarga oshib, 31 taga yetdi.
Ma’lumot uchun: 2024-yil holatiga ko‘ra, Qozog‘istonda 113 ta, Qirg‘izistonda 61 ta, Tojikistonda 27 ta, Turkmanistonda 23 ta oliy ta’lim muassasasi faoliyat yuritgan.
2025-yilda O‘zbekistondagi 23 ta oliy ta’lim muassasasi QS (Quacquarelli Symonds) xalqaro reytingining Markaziy Osiyodagi top universitetlar ro‘yxatidan o‘rin oldi.
Times Higher Education (THE) Impact Rankings natijalariga ko‘ra, 2024-yilda O‘zbekistondagi 53 ta (Qozog‘istondagi 26 ta) oliy ta’lim muassasasi ushbu global reytingga kiritildi va ulardan 7 tasi (Qozog‘istondagi 3 ta) «Top-1000» ta oliy ta’lim muassasasi reytingidan joy olgan.
Ma’lumot uchun: Times Higher Education (THE) Impact Rankings — BMTning Barqaror rivojlanish maqsadlari (BRM)ga erishishga universitetlar qanday ta’sir ko‘rsatishini baholaydigan xalqaro reyting.
2024/2025-o‘quv yili boshida 18-23 yosh oralig‘idagi aholining oliy ta’lim bilan qamrab olinish ko‘rsatkichi 47,7 foizga yetdi. Bu ko‘rsatkich 2017-yilda 8,3 foizni tashkil etgandi.
2024-yil O‘zbekistondagi oliy ta’lim muassasalarida tahsil olayotgan xorijlik talabalar soni 12,5 ming kishini tashkil qildi va 2017/2018-o‘quv yilidagiga ((1,3 ming nafar) nisbatan 9,6 barobar oshdi. Mamlakatlar kesimida xorijlik talabalarning aksariyatini Hindiston (6 502 nafar), Turkmaniston (1 430), Pokiston (1 250), Rossiya (732) fuqarolari tashkil etadi.
2024-yilda talabalar uchun 27,3 ming o‘rinli turarjoy barpo etildi. Shuningdek, talabalar turarjoyiga joylashish tizimi to‘liq raqamlashtirildi. Endi talabalar o‘z yashash joyini masofadan turib onlayn band qilishi mumkin.
OTMdagi o‘qituvchilar soni 2017/2018-o‘quv yilida 25,1 ming nafarni tashkil qilgan bo‘lsa, 2023/2024-o‘quv yilida 45,4 ming nafarga yetdi. Bunda professor o‘qituvchilar ulushi 1 078 nafardan 2 074 nafarga, dotsentlar ulushi 4 091 nafardan 7 108 nafarga oshgan.
2024-yilda O‘zbekistondagi 7 ta oliy ta’lim muassasasining 39 ta ta’lim dasturi xalqaro akkreditatsiyadan muvaffaqiyatli o‘tkazildi. Xalqaro akkreditatsiyaga ega diplomlar boshqa mamlakatlarda ham tan olinadi. 2025-yilda xalqaro akkreditatsiyadan o‘tgan dasturlar sonini 45 taga yetkazish rejalashtirilgan.
O‘zbekiston Prezidentining 2022-yil 7-martdagi PF-87-sonli farmoniga muvofiq, davlat OTM magistraturasida o‘qiyotgan barcha xotin-qizlarning kontrakt to‘lovi davlat budjeti hisobidan to‘lab berilmoqda. Bu maqsad uchun har yili kamida 200 milliard so‘m ajratilishi belgilangan.
Bundan tashqari, 2022-yil 18-iyuldagi PQ–323-sonli qaror asosida, oliy va professional ta’limda tahsil olayotgan xotin-qizlarga 7 yil muddatga foizsiz ta’lim kreditini ajratish tartibi joriy etildi va ushbu tizim 2024-yil 27-maydagi PF–82-sonli farmon bilan takomillashtirildi.
Ta’lim tizimi va infratuzilmasini rivojlantirish maqsadida «O‘zbekiston-2030» strategiyasida bir qator tadbirlar belgilangan.
Jumladan:
Yoshlarni oliy ta’lim bilan qamrab olish darajasini kamida 50 foizga yetkazish;
30 ta oliy ta’lim muassasasining ta’lim dasturlarini xalqaro akkreditatsiyadan o‘tkazish;
«Top-500»ga kiradigan xorijiy universitetlar bilan hamkorlikda kamida 50 ta qo‘shma ta’lim dasturi asosida «ikki diplomli tizim»ni joriy etish;
Qo‘shimcha 120 ming o‘rinli o‘quv binolari hamda 150 ming o‘rinli talabalar turarjoyini qurish;
10 ta oliy ta’lim muassasasini dunyoning eng nufuzli «Top-1000» ta oliy ta’lim tashkiloti reytingiga kiritish.
Sog‘liqni saqlash vazirligida vazir A.Xudayarov va Yaponiyaning yurtimizdagi yangi tayinlangan elchisi K.Xirata o‘rtasida uchrashuv bo‘lib o‘tdi.
Qayd etilishicha, Yaponiya hukumati bilan grant dasturi doirasida mammografiya apparatlarini yetkazib berish loyihasi ustida ishlanmoqda.
Mazkur loyiha 2025 — 2026 yillarga mo‘ljallangan bo‘lib, 5,7 million AQSh dollari qiymatidagi eng zamonaviy yapon tibbiy uskunalarini yetkazib berish vazifalarini o‘z ichiga oladi. Muhimi, u grant yordami orqali ro‘yobga chiqariladi.
Loyihadan ko‘zlangan asosiy maqsad — O‘zbekistonda ayollarni ko‘krak bezi saratonini erta aniqlashga qaratilgan skrining dasturlari bilan to‘liq qamrab olishdan iborat.
Mammografiya uskunalari butun mamlakatimiz bo‘ylab tuman tibbiyot birlashmalariga taqdim etiladi. Mazkur tashabbus Prezidentimizning 2024 yil 21 fevraldagi tegishli Farmoni bilan tasdiqlangan «O‘zbekiston 2030» strategiyasiga muvofiq amalga oshirilmoqda.
Muloqot davomida Yaponiya hukumatining grant dasturi doirasida mammografiya apparatlarini yetkazib berish bo‘yicha memorandum imzolandi.
Biz baxtlimiz! Sizchi?
Source link
So‘nggi yillarda O‘zbekistonning Markaziy Osiyo mamlakatlari bilan iqtisodiy hamkorligi sezilarli darajada kengayib, mustahkamlandi. Bu esa nafaqat O‘zbekiston, balki butun mintaqadagi boshqa mamlakatlarning ham barqaror iqtisodiy o‘sishiga hissa qo‘shdi.
MO mamlakatlari O‘zbekistonning asosiy savdo hamkorlari qatoriga kiradi. O‘zbekiston tashqi savdosida mintaqaning umumiy ulushi — 10,6 foiz, eksportda — 9,8 foiz, importda — 11,1 foizni tashkil etmoqda.
So‘nggi 8 yilda O‘zbekistonning MO mamlakatlari bilan tovar ayirboshlash hajmi 2,6 barobarga oshib, 7 mlrd dollarga yetdi. Eksport 1,8 barobarga oshib 2,7 mlrd dollarni, import esa 3,5 barobarga o‘sib, 4,3 mlrd dollarni tashkil etdi. MO mamlakatlari ishtirokidagi korxonalar soni 6,7 barobarga ko‘payib, hozirda 2,1 mingtaga yaqinni tashkil etmoqda.
Toshkent viloyatining Bo‘stonliq tumanida quvvati 20 megavattga teng bo‘lgan «Chorvoq shamol elektr stansiyasi» qurilyapti. Loyihaning 2026-yilda ishga tushirilishi rejalashtirilgan.
Energetika vazirligiga ko‘ra, ShES ishga tushirilgach, yiliga o‘rtacha 50 mln kVt/soat elektr energiyasi ishlab chiqaradi. Buning natijasida 15 mln kub metr tabiiy gaz iqtisod qilinishi va atmosferaga 22 ming tonna zararli gazlar chiqarilishining oldi olinadi.
Mazkur elektr stansiya orqali esa qariyb 20 ming xonadonni elektr energiyasi bilan ta’minlash imkoniyati yaratiladi.
O‘zbekiston Badiiy akademiyasi raisining joriy yil 11-noyabrdagi tegishli buyrug‘i bilan Turkum ijodiy asarlarni davlat buyurtmasi asosida yaratish tartibi to‘g‘risidagi nizom tasdiqlandi.
Hujjat Davlat budjeti mablag‘lari hisobidan moliyalashtiriladigan «Yangi O‘zbekiston manzaralari», «Buyuk allomalar» va «Zamon qahramonlari» kabi turkum ijodiy asarlarni davlat buyurtmasi asosida yaratish tartibini belgilaydi.
San’at asarlarini davlat buyurtmasi asosida yaratishda Badiiy akademiyaning Badiiy ko‘rgazmalar direksiyasi buyurtmachi, O‘zbekiston Badiiy ijodkorlar uyushmasi – davlat buyurtmasining loyihasini shakllantiruvchi ishchi organ hisoblanadi.
Kelgusi yil uchun ijodiy asarlarni yaratish bo‘yicha mavzu va yo‘nalishlar ro‘yxati har yili noyabr oyida Badiiy akademiyaning Boshqaruv kengashi qarori bilan tasdiqlanadi. Mavzu va yo‘nalishlar ro‘yxatini tasdiqlashda Madaniyat vazirligi, Fanlar akademiyasi, Yozuvchilar uyushmasi va Islom sivilizatsiyasi markazining takliflari, shuningdek, san’atshunoslar, jamoat arboblari va ijodkorlarning fikrlari inobatga olinadi.
Turkum ijodiy asarlarning mavzu va yo‘nalishlari to‘g‘risida har yili yanvar oyining 10 sanasiga qadar ommaviy axborot vositalarida e’lon beriladi. E’lon qilingan mavzu va yo‘nalishlar bo‘yicha mualliflarning loyiha takliflari har yili 5 fevralga qadar qabul qilinadi.
Davlat buyurtmasi sifatida tasdiqlangan ijodiy loyihalar mualliflari bilan ijodiy asar yaratish uchun shartnoma tuziladi.
Ochiqlik va shaffoflikni ta’minlash maqsadida ijodkorlar tomonidan taqdim etilgan barcha loyiha takliflari, ularning ko‘rib chiqilish holati hamda ular bo‘yicha qabul qilingan qarorlar O‘zbekiston Badiiy akademiyasi veb-saytida ochiq e’lon qilib boriladi.
Yaratilgan ijodiy asarlar Islom sivilizatsiyasi markazi jamg‘armasiga, shuningdek, Badiiy ko‘rgazmalar direksiyasiga topshiriladi va mualliflarga mualliflik haqi to‘lanadi.
O‘zbekistonning 24 ta transport-logistika markazi quruqlik portlari maqomini oldi
Vodiydagi “metan zapravka”larga ko‘chma konteynerlarda tabiiy gaz yetkazib berish tizimi ishga tushiriladi
Markaziy Osiyo va Ozarbayjon yetakchilari Islom sivilizatsiyasi markazini borib ko‘rishdi
-
Jamiyat3 days agoToshkent uchun yana 56 dona zamonaviy metro vagonlari xarid qilinadi
-
Jamiyat3 days agoIsh vaqtidan tashqari ishlaganlarga ikki hissagacha haq to‘lanadi
-
Jamiyat3 days agoTezkor tadbirlarda valuta ayirboshlashning noqonuniy sxemalari aniqlandi
-
Jamiyat4 days agoPrezident huzurida ekologiya bo‘yicha taqdimot o‘tkazildi
-
Dunyodan3 days agoIsroil ko’chmanchilari G’arbiy Siqilning hujumi sifatida Falastin omborlari va erlariga o’t qo’yishdi
-
Iqtisodiyot1 day agoO‘zbekistonda qariyb yarim million korxona va tashkilot faoliyat ko‘rsatmoqda
-
Turk dunyosi2 days agoBu yilgi minnatdorchilik Turkiya yanada qimmat bo’lishi mumkin. Qush grippi yagona sabab emas
-
Jamiyat4 days agoSaida Mirziyoyeva Samarqandda yangi Bolalar kutubxonasi konsepsiyasi bilan tanishdi