Iqtisodiyot
So‘m 2 haftada 2 foizga mustahkamlandi. Qanday qilib?
AQSh dollarining so‘mga nisbatan Markaziy bank belgilagan qiymati 8 oylik minimumni qayd etdi. Iqtisodchi Mirkomil Xolboyevga ko‘ra, o‘zbek so‘mining qadri oshishi – asosiy savdo hamkorlarning valutalari ham dollarga nisbatan mustahkamlanayotgani fonida yuz bermoqda. Pul o‘tkazmalari, oltin va boshqa eksport tovarlar hamda kapital oqimlarining so‘nggi haftalardagi dinamikasi bo‘yicha hali ochiq ma’lumotlar yo‘q.
O‘zbekiston Markaziy banki AQSh dollarining so‘mga nisbatan rasmiy kursini 11 iyun uchun 12 674,37 so‘m deb belgiladi. Bu – 2024 yil 5 sentabrdan keyingi davr uchun minimum ko‘rsatkich bo‘ldi.
So‘nggi 2 haftada so‘m dollarga nisbatan 2 foizga mustahkamlanib, 1 AQSh dollari 265 so‘mga arzonlashdi. Yil boshiga nisbatan dollarning arzonlashishi 1,8 foizni tashkil etmoqda.
Bugun, 10 iyun kuni Amerika valutasi aksariyat tijorat banklarida 12 750 so‘mdan 12 780 so‘mgacha bo‘lgan qiymatda sotildi.
So‘nggi bir yillikdagi dinamika
So‘mga nima bo‘lyapti?
Iqtisodchi Mirkomil Xolboyev so‘mning o‘rtacha kursi so‘nggi 7 sessiyada 0,8 foizga mustahkamlangani sabablarini sanab o‘tdi.
Hamkor davlatlar valutalari. So‘nggi kunlarda hamkorlarimiz valutalarining nisbatan mustahkamlanish tendensiyasi kuzatilmoqda. Xususan, iyun oyi boshidan buyon rublning o‘rtacha kursi oldingi 6 sessiyadagi o‘rtacha kursga nisbatan 0,4 foizga mustahkamlangan. May oyidagi o‘rtacha kursga nisbatan esa 1,5 foizga mustahkamlandi.
Tengening o‘rtacha kursi mayga nisbatan 0,3 foizga mustahkamlangan (oy boshi va 10 sana o‘rtasidagi mustahkamlanish esa 0,5 foiz atrofida). Hamkorlarimiz valutalarining mustahkamlanishi ulardan pul o‘tkazmalarining o‘sishiga va milliy valutamiz mustahkamlanishiga zamin yaratadi.
So‘nggi haftada dollar indeksi nisbatan barqaror saqlanayotgan bo‘lsa-da, haligacha nisbatan qadrsizlanish fazada qolmoqda. Xususan, oy boshidan buyon biroz 0,1 foizga qadrsizlangan bo‘lsa-da, so‘nggi bir oyda 2,5 foiz atrofida qadrsizlanganligini ko‘rish mumkin. Dollarning global qadrsizlanishi esa so‘mning nisbatan barqaror qolishi va mustahkamlanishiga zamin yaratadi.
Bulardan tashqari, pul o‘tkazmalari (rubl mustahkamlanishi fonida tezlashgan bo‘lsa kerak), oltin va boshqa eksport tovarlarining o‘zgarishi, kapital oqimi kabi omillar so‘m kursining o‘zgarishiga ta’sir o‘tkazayotgan bo‘lishi mumkin, lekin bu omillar bo‘yicha ma’lumotlar hozircha mavjud bo‘lmaganligi uchun ularning aniq ta’siri haqida xulosa berish qiyin.
Oy boshidan buyon so‘mning boshqa valutalarga nisbatan o‘zgarishiga e’tibor qaratsak, ko‘ramizki (6 ta sessiya), so‘m dollardan tashqari iyena (0,37 foizga), funt (0,31 foiz) kabi zaxira valutalariga nisbatan mustahkamlangan. Yevroga nisbatan esa barqaror qolgan (biroz qadrsizlangan). Bu holat global tendensiyalarning so‘mga ta’sirini ko‘rsatadi. Ya’ni global miqyosda yevroning dollarga nisbatan mustahkamlanishi kuzatilmoqda (oy boshidan buyon yevro dollarga nisbatan 0,8 foizga mustahkamlangan, o‘rtacha kurs emas).
Bundan tashqari, so‘m qo‘shnilarimiz valutalaridan tengega nisbatan 0,7 foizga, somga nisbatan 0,6 foizga mustahkamlangan bo‘lsa, somoniga nisbatan 1,3 foizga qadrsizlangan. Rublga nisbatan esa 0,4 foizga qadrsizlangan. Bu ham mintaqaviy tendensiyalarni o‘zida namoyon etadi. Ya’ni rublning mustahkamlanishi mintaqadagi boshqa valutalarning ham dollarga nisbatan mustahkamlanishiga zamin yaratmoqda, ammo ular rublga nisbatan qadrsizlanmoqda.
Shuningdek, ilk 4 oydagi yuqori darajadagi oltin eksporti (5,6 mlrd dollar) natijasida yig‘ilib qolgan zaxiralar ham so‘mning mustahkamlanishida rol o‘ynayotgan bo‘lishi mumkin.
Noyabr oyida zaxiralar 1,9 milliard dollarga o‘sdi, yil boshidan esa ular 20 milliard dollarga oshdi. Bu, avvalo, oltin narxi va hajmining ortishi bilan bog‘lanmoqda.
2025 yil 1 dekabr holatiga ko‘ra, O‘zbekistonning oltin-valuta zaxiralari 61,23 milliard dollarga yetdi. Bu haqda Markaziy bank ma’lum qildi.
Noyabr oyida zaxiralar 1,9 milliard dollarga o‘sdi, yil boshidan esa ular 20 milliard dollarga oshdi. Bu, avvalo, oltin narxi va hajmining ortishi bilan bog‘lanmoqda.
Oltinning fizik hajmi ketma-ket ikkinchi oy oshdi. Noyabrda u 310 ming troya unsiyaga (9,64 tonna) oshib, 12,23 million unsiyaga (380,4 tonna) yetdi.
Oltin zaxiralarining qiymati 3 milliard dollarga oshib, 50,86 milliard dollarga yetdi.
Zaxiralarning valuta qismi esa 1,1 milliard dollarga kamayib, 9,8 milliard dollarni tashkil etdi.
Qimmatli qog‘ozlar hajmi avvalgi oyga nisbatan 503,3 million dollarga ko‘payib, 1,53 milliard dollarni tashkil etdi.
O‘zbekistonliklar sog‘liqni saqlash sohasidagi xizmatlar uchun 10 oyda 16,5 trln so‘m sarflagan.
Milliy statistika qo‘mitasi ma’lumotlariga ko‘ra, 2025-yilning yanvar-oktyabr oylarida sog‘liqni saqlash sohasidagi bozor xizmatlari hajmi 16,5 trln so‘mga yetdi.
Bu ko‘rsatkich o‘tgan yilning mos davri bilan solishtirganda 15,4 % ga oshgan. Jami ko‘rsatilgan bozor xizmatlari hajmida ushbu xizmat turining ulushi 2 % ni tashkil etgan.
Hududlar kesimida sog‘liqni saqlash sohasidagi xizmatlar hajmi:
Toshkent shahri – 7,7 trln so‘m
Toshkent viloyati – 1,6 trln so‘m
Samarqand viloyati – 1,2 trln so‘m
Farg‘ona viloyati – 1,1 trln so‘m
Namangan viloyati – 747,7 mlrd so‘m
Andijon viloyati – 739 mlrd so‘m
Buxoro viloyati – 640,1 mlrd so‘m
Qashqadaryo viloyati – 612,8 mlrd so‘m
Xorazm viloyati – 557,8 mlrd so‘m
Surxondaryo viloyati – 416,8 mlrd so‘m
Jizzax viloyati – 398,8 mlrd so‘m
Sirdaryo viloyati – 293,1 mlrd so‘m
Qoraqalpog‘iston Resp. – 285,6 mlrd so‘m
Navoiy viloyati – 269 mlrd so‘m.
Qayd etilishicha, Nurota tog‘ tizmasining janubi-g‘arbiy qismida joylashgan ushbu kon O‘zbekiston tog‘-kon sanoatida strategik ahamiyatga ega bo‘lgan yirik obektlardan biri hisoblanadi.
Jizzax viloyatida 2,5 million tonna volfram zaxirasiga ega Qo‘ytosh koni ishga tushish arafasida, deb xabar berdi viloyat hokimligi matbuot xizmati.
Xabarga ko‘ra, xitoylik investorlar yil oxirigacha konni tozalash ishlarini tugallaydi. Kelasi yilda esa ruda qazib olish jarayonlari boshlanadi.
Kon hududida volframni ajratib olish bo‘yicha zamonaviy qayta ishlash zavodi barpo etiladi.
Qayd etilishicha, Nurota tog‘ tizmasining janubi-g‘arbiy qismida joylashgan ushbu kon O‘zbekiston tog‘-kon sanoatida strategik ahamiyatga ega bo‘lgan yirik obektlardan biri hisoblanadi.
Loyihaning birinchi bosqichida 100 nafarga yaqin fuqaro ish bilan ta’minlanadi va yiliga 150 ming tonna ruda qazib olinadi.
O‘zbekiston oltin-valyuta zaxiralari, 1-dekabr holatiga, 61,23 mlrd dollarga yetdi. Bu haqda Markaziy bank ma’lumot berdi.
Zaxiralar noyabrda 1,9 mlrd dollarga (+3,2 foiz) o‘sdi, yil boshidan esa 20 mlrd dollarga (+48,7 foiz) oshdi. Bu avvalo oltin narxi va hajmining ortishi bilan bog‘lanmoqda.
Qolaversa, Markaziy bank sotib olgan qimmatli qog‘ozlar qiymati ham sezilarli darajada oshgan — noyabrda 503 mln dollarga ko‘payib, $1,52 mlrdga yetgan.
Iqtisodiyot
O‘zbekistonliklarni Koreyaga ishga jo‘natishga tayyorlaydigan maxsus o‘quv ustaxonalari ochiladi
Uch oylik dasturda koreys tili va madaniyati, texnika xavfsizligi, Koreya metodikasi asosida amaliy avtomobil servisi o‘rgatiladi. O‘quvni muvaffaqiyatli tamomlaganlar Koreyaga ishga jo‘natiladi.
Foto: Migratsiya agentligi
Janubiy Koreyaning “KIA Auto” kompaniyasi rahbariyati Migratsiya agentligida bo‘ldi.
Uchrashuv yakunlariga ko‘ra, 2026 yil boshidan Migratsiya agentligi tomonidan KIA AUTO standartlariga mos maxsus o‘quv ustaxonalari ochiladi. Uch oylik dasturda koreys tili va madaniyati, texnika xavfsizligi, Koreya metodikasi asosida amaliy avtomobil servisi o‘rgatiladi.
O‘quvni muvaffaqiyatli tamomlaganlar E-7 vizasi (malakali ishchi) bilan Koreyaga ishga joylashtiriladi. E-7 vizasining asosiy talabi — koreys tilini TOPIK 1 darajasida bilish.
“Koreya Adliya vazirligi 2025 yildan boshlab avtomobil kuzovini bo‘yash yo‘nalishiga xorijlik mutaxassislarni jalb qilishga ruxsat berdi. Shu vaqtga qadar faqat mahalliy aholi ishlagan. O‘zbekiston ushbu loyihaga birinchi bo‘lib jalb etilmoqda”, deyiladi Migratsiya agentligi xabarida.
KIA Auto — Koreyaning yetakchi avtomobillarga xizmat ko‘rsatish tarmog‘i bo‘lib, mamlakat bo‘ylab 600 ga yaqin servis markazi bor. Yiliga 1 milliondan ortiq avtomobillarga texnik xizmat ko‘rsatadi va malakali kadrlarga ehtiyoj yuqori.
Toshkentda qidiruvdagi shaxs YPX reydi davomida aniqlandi
Toshentda alohida avtobus yo‘laklarini tashkil etish davom ettiriladi
Asad rejimi qulaganidan bir yil o’tgach, suriyaliklar o’z fikrlari bilan o’rtoqlashadi
-
Iqtisodiyot4 days agoO‘zbekistondan Daniyaga ilk bor oziq-ovqat va quruq meva eksport qilindi
-
Siyosat4 days agoPrezident Mirziyoyev Denis Manturov boshchiligidagi Rossiya delegatsiyasini qo’llab-quvvatlaydi
-
Iqtisodiyot4 days agoPrezidentning Sirdaryoga tashrifi «River Med Pharm» korxonasidan boshlandi
-
Jamiyat5 days agoYunusobodda YTH oqibatida avtomobil yonib ketdi
-
Sport4 days ago«Real» ta’qibni davom ettirdi, «Liverpul» yana ochko yo‘qotdi. Kun o‘yinlari
-
Jamiyat4 days agoPrezident Gulistondagi gaz portlashida jabrlanganlar holidan xabar oldi
-
Siyosat4 days agoMarkaziy Osiyo mamlakatlari 2026 yilda suvdan foydalanish va suv havzalari tizimiga kelishib olishdi
-
Iqtisodiyot4 days agoSirdaryodagi 9 ta tuman-shahar hokimlari Xitoyga yo‘l oladi