Siyosat
30 yillik va’da va yangi chaqiriq
1995 yil. Kopengagen shahrida tarixiy voqea bo‘lib o‘tgan edi: dunyoning 117 ta davlat rahbarlari jamlanib, “insonni rivojlanish markaziga qo‘yish” shiori bilan ijtimoiy adolat, bandlik va kambag‘allikka qarshi kurash yo‘nalishida umuminsoniy kelishuvni imzolagandilar. Bu “Kopengagen deklaratsiyasi” deb nom olgan tarixiy hujjat edi. Unda 10 ta asosiy majburiyat belgilangan bo‘lib, ularning zamirida bitta maqsad yotardi — inson qadri.
Oradan o‘tgan 30 yil ichida insoniyat haqiqatdan ham katta yo‘l bosib o‘tdi. Bir milliarddan ortiq inson kambag‘allikdan chiqdi, sog‘liqni saqlash va ta’lim tizimi yaxshilandi, ayollar va yoshlar uchun yangi imkoniyatlar eshigi ochildi. Ammo dunyo yana bir bor chuqur o‘yga tolmoqda: nima uchun turmush farovon bo‘lgani sayin, adolat va barqarorlik hissi kamayib bormoqda?
Yangi asrning sinovlari
Bugun jahon yangi muammolar qarshisida turibdi. Insonlar orasidagi daromadlar tafovuti chuqurlashmoqda, ish o‘rinlari tobora noaniq va vaqtinchalik tus olmoqda, jamiyatlar orasida o‘zaro ishonch so‘nmoqda.
BMTning iqtisodiy va ijtimoiy ishlar bo‘yicha kotib o‘rinbosari Li Szyunxua ta’kidlaganidek, “bugungi dunyoda ishonch eroziyaga uchramoqda, biz Dohada bu ishonchni qayta tiklashimiz kerak.”
Iqlim o‘zgarishi, urushlar, migratsiya, raqamli transformatsiya va sun’iy intellekt bilan bog‘liq ishsizlik xavfi – bularning barchasi ijtimoiy barqarorlikni yangi sinovlarga duch qilmoqda.
Doha sammiti
2025 yil 4–6 noyabr kunlari Qatar poytaxti Dohada o‘tadigan Ijtimoiy rivojlanish bo‘yicha ikkinchi Jahon sammiti dunyo yetakchilarini yana bir bor bitta maqsad — inson qadrini tiklash va ijtimoiy barqarorlikni ta’minlash atrofida birlashtirmoqda.
Bu sammitda qabul qilinishi kutilayotgan “Dohaning siyosiy deklaratsiyasi” jahon hamjamiyati uchun yangi yo‘nalish bo‘ladi. Unda kambag‘allikni bartaraf etish, to‘la bandlik va munosib mehnat imkoniyatlarini yaratish, ijtimoiy integratsiyani kuchaytirish hamda raqamlashuv, sun’iy intellekt va iqlim o‘zgarishi ortidan keladigan yangi tahdidlarga moslashish masalalari ustuvor deb belgilanmoqda.
Sammitdagi Forumlar va “Global alyans ochlik va kambag‘allikka qarshi” yig‘ilishida ham ijtimoiy himoya tizimini kengaytirish, qishloq xo‘jaligini qo‘llab-quvvatlash, barqaror oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlash kabi amaliy yechimlar muhokama qilinadi.
O‘zbekistonning ishtiroki va hissasi
Qatar Amiri Shayx Tamim bin Hamad Ol Soniyning taklifiga binoan, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev 3 noyabr kuni amaliy tashrif bilan Doha shahriga yetib bordi.
Prezidentimiz bugun, 4 noyabr kuni sammitda qatnashib, ijtimoiy barqarorlik, aholi bandligi, ta’lim va iqlimga moslashuv sohalarida O‘zbekistonning aniq tashabbuslarini ilgari surishi kutilmoqda. Ushbu tashabbuslar — Yangi O‘zbekiston konsepsiyasining o‘zagi bo‘lgan “Inson qadri uchun” tamoyilining xalqaro minbardagi davomi hisoblanadi.
O‘zbekistonda keyingi yillarda amalga oshirilayotgan keng qamrovli ijtimoiy islohotlar — kambag‘allikni qisqartirish dasturlari, “Ayollar daftari” va “Yoshlar daftari” orqali himoya tizimini kuchaytirish, yangi ish o‘rinlarini yaratish, ta’lim sifatini oshirish va barcha uchun teng imkoniyatni ta’minlash — bugun dunyodagi ijtimoiy rivojlanish konsepsiyasining jonli namunasiga aylanmoqda.
Doha sammiti nafaqat deklaratsiyalar, balki amaliy yechimlarni taqozo etmoqda. Forumda keltirilgan misollar – Hindistondagi raqamli identifikatsiya tizimi, Shri-Lankada yoshlarni kasbiy tayyorlash markazlari, Serra-Leonedagi nogironligi bo‘lgan shaxslar uchun mikrokredit dasturlari, insoniyat birlashsa, har bir shaxs hayotini yaxshilash mumkinligini isbotlaydi.
“Dunyoda resurslar yetarli. Masala — adolat va irodada”, deydi BMT Bosh Assambleyasi raisi Annalena Berbok.
30 yil avval Kopengagenda berilgan va’da bugun Dohada yangi mazmunda yangramoqda: dunyoda rivojlanish siyosati emas, insonni qo‘llab-quvvatlash harakati ustun bo‘lishi kerak.
O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning ishtirokini shu nuqtai nazardan baholasak, davlatimiz rahbari dunyo hamjamiyatini inson qadri, ijtimoiy adolat va imkoniyatlar tengligi sari birlashtirish tarafdori sifatida maydonga chiqmoqda.
Bu yo‘lda Yangi O‘zbekistonning tajribasi va tashabbuslari global miqyosdagi ijtimoiy rivojlanish jarayonlariga hissa qo‘shishi, dunyo xalqlari uchun yangi ilhom manbai bo‘lishi shubhasiz.
Siyosat
Komil Aramjonov AQShni O’zbekiston fuqarolari uchun viz rejimini yumshatishga chaqirmoqda
2026 yildan boshlab O’zbekiston AQSh fuqarolari uchun vizasiz tizimni taqdim etadi. Buning evaziga Toshkent Vashington o’zbeklar uchun viza tartiblarini engillashtiradi degan umidda.
Komil Aramjonov, O’zbekiston Respublikasi ma’muriyati rahbarining maslahatchisi AQSh hukumatini O’zbekiston hukumatiga 10 yillik viza berishga chaqirdi. U bu taklifni X (ilgari Twitterda) postda yaratdi.
3-noyabr kuni Aramjonov Xga ko’ra, 2026 yildan boshlab AQSh fuqarolari uchun viza talablarini yo’q qilishini aytdi. Yangi qoidalarga ko’ra, amerikaliklar kirish kunidan boshlab 30 kungacha O’zbekistonga tashrif buyurishlari mumkin.
AQSh Davlat kotibining birinchi o’rinbosari Kristofer Libov postga javob qaytardi, O’zbekistonning viza erkinligini joriy etishga harakatini kutib oldi.
“Bu O’zbekistonning Amerika sayyohlik uchun ajoyib imkoniyatlarini ochadigan ajoyib yangilik”, deb yozadi Leyau.
Bunga javoban Aramjonov avvalgi yig’ilishida Kristofer Loyu va AQSh prezidentining janubiy va Markaziy Osiyo, Serxio Gol, amerikaliklar uchun vizani liberallashuv chiqarganligini ta’kidladi. Aramjonovning ta’kidlashicha, O’zbekiston Qo’shma Shtatlardan sayyohlar uchun ochiq.
Komil Aramjonov B1 / B2 vizasini bir yildan 10 yilgacha uzaytirish O’zbekiston-AQSh munosabatlarini yanada kuchaytirish yo’lidagi katta qadamdir.
27 oktyabr kuni Prezident Shavkat Mirziyoyev AQShning janubiy va Markaziy Osiyo bo’yicha maxsus prezident elchisi bo’lgan Serxio Gol kompaniyasining delegatsiyasini qabul qildi. AQShning birinchi o’rinbosari, Davlat kotibining birinchi o’rinbosari Kristofer Libov va boshqa rasmiylar ham ishtirok etishdi.
Joriy yilning may oyida prezident Mirziyoyev sayyohlar oqimini O’zbekistonga etkazish choralarini ko’rdi. Ijro buyrug’i chet el sayyohlari uchun kirish tartibini soddalashtirishga ham qo’ng’iroq qildi.
Xususan, prezident tashqi ishlar vazirligiga AQSh fuqarolari uchun 30 kunlik vizasiz dasturi bo’yicha takliflarni taqdim etdi. Shu bilan birga, O’zbekiston AQShga boradigan fuqarolar uchun viza talablariga rioya qilish uchun o’zaro choralarni ko’rishga umid qilmoqda.
Siyosat
O’zbekiston va AQSh eksport-import banki yirik loyihalar bo’yicha hamkorlikni chuqurlashtirishga rozi
Prezident Shavkat Mirziyoyev AQShning Eksport-import banki prezidenti Jon Jovanovich bilan 6-noyabr kuni Vashingtonda bo’lib o’tgan Vashingtonda va strategik tarmoqlar orqali moliyaviy hamkorlikni kengaytirish yo’llarini muhokama qilish uchun uchrashdi.
Muzokarada tomonlar energiya, tanqidiy minerallar, transport, qishloq xo’jaligi va axborot texnologiyalari sohalarida yirik loyihalarni moliyalashtirishga qaratilgan qo’shma dastur bo’yicha hamkorlik istiqbollarini ko’rib chiqdilar.
Prezident Mirziyoyev eksport-import bankining sug’urta, kafolatlar va kredit vositalari orqali chet ellik xo’jaliklarini qo’llab-quvvatlashda eksport-import bankining ahamiyati ta’kidladi. U O’zbekistonning modernizatsiya maqsadlariga muvofiq loyihalar agentligi bilan hamkorlikni chuqurlashtirishga tayyorligini ta’kidladi.
Uchrashuvning asosiy yo’nalishi O’zbekistonning aviakompaniyasini modernizatsiya qilish va Boeing samolyotlarini etkazib berishda ishtirok etayotgan eksport-import bankining imkoniyatlari yuzasidan edi. Ikkala tomon ham amaliy hamkorlikni davom ettirishga va uzoq muddatli sheriklik yo’l xaritasini davom ettirishga kelishib oldilar.
Uchrashuv yakunida, O’zbekistonning investitsiya, sanoat va savdo vazirligi ishtirokida qo’shma loyihalarni moliyalashtirish to’g’risida bitim imzolandi.
Siyosat
Prezident AQSh Eksport-import banki rahbarini qabul qildi
O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyev 6 noyabr kuni Vashington shahriga amaliy tashrifining ishbilarmonlik dasturi doirasida AQSh Eksport-import banki rahbari Jon Yovanovichni qabul qildi.
Eksimbank hukumatning rasmiy eksport-kredit agentligi bo‘lib, AQSh kompaniyalarining tashqi iqtisodiy faoliyatini qo‘llab-quvvatlaydi hamda ularga sug‘urta, kafolat va kredit vositalarini taqdim etadi.
Ushbu nufuzli institut bilan tayyorlangan qo‘shma dastur asosida energetika, muhim minerallar, transport, qishloq xo‘jaligi, AT va boshqa ustuvor yo‘nalishlardagi yirik loyihalarni moliyalashtirish bo‘yicha hamkorlikni kengaytirish istiqbollari ko‘rib chiqildi.
Eksimbankning mamlakatimiz aviaparkini modernizatsiya qilish va “Boeing” samolyotlarini yetkazib berishdagi ishtirokiga alohida e’tibor qaratildi. Amaliy hamkorlikni davom ettirish va Uzoq muddatli sheriklik rejasini ishlab chiqishga kelishib olindi.
Uchrashuv yakunida davlatimiz rahbari huzurida O‘zbekiston Investitsiyalar, sanoat va savdo vazirligi hamda AQSh Eksimbanki o‘rtasida imzolangan Qo‘shma loyihalarni moliyalashtirish to‘g‘risidagi bitim almashildi.
Siyosat
AQSh senatori Markaziy Osiyoda Jekson-Banson o’zgarishni bekor qilishni taklif qilmoqda
Senator Jeyms Risch AQSh Kongressiga C5 + 1 formatidagi davlatlar bilan bog’liq bo’lgan davlatlar bilan bog’liq bo’lgan davlatlar bilan hamkorlikni olib tashlashga qaratilgan qonun loyihasi kiritilganligini ma’lum qildi.
5-noyabr kuni AQShning Markaziy Osiyodagi mamlakatlariga mustaqil bo’lishga va ularning kelajagini aniqlash qobiliyatiga ega bo’lgan C5 + 1 (Markaziy Osiyo + Amerika Qo’shma Shtatlari) ning 10 yilligi munosabati bilan respublikachi Riss.
“Bugun dunyo etakchilari bu erga juda qiyin mintaqalardan kelib chiqdilar. Siz katta kuchlar o’rtasidagi ulkan xalqdir. Bugungi kunda hamkorligimizni chuqurlashtirish va bu davlatlar o’zlarining taqdirlarini aniqlashga imkon beradi”, dedi senator.
Risch AQSh rus va xitoy ta’siriga alternativani ta’minlashga tayyor.
“Rossiya va tobora tajovuzkor Xitoy qo’shnilari hisobidan butun dunyoda milliy manfaatlarga ega bo’lish sifatida, AQSh Markaziy Osiyo mamlakatlarini bir-birlarining iqtisodiyotini ko’tarishda muvofiq sheriklar bilan ishlash uchun haqiqiy imkoniyat yaratadi.”
Shuningdek, senator, shuningdek, hisob-kitoblar parlamentga C5 + 1 formatidagi sheriklar bilan iqtisodiy hamkorlikni olib tashlash uchun to’siqlarni olib tashlashini e’lon qildi.
“Ushbu sa’y-harakatlarni qo’llab-quvvatlash uchun senator Stiv Deges, menejerlarim va men cheklangan to’siqlarni C5 + 1 sheriklari bilan iqtisodiy hamkorlikni olib tashlash uchun qonunni, shu jumladan Jekson-Vanikati bilan ta’minlash cheklovlarini bekor qilish.”
Risch ta’kidlashicha, C5 + 1 platformasining 10 yilligi munosabati bilan ushbu tashabbusni e’lon qilish, bu “ikki mamlakat o’rtasidagi hamkorlikning yangi va jadal rivojlanishi” ni nishonlashga qaratilgan.
C5 + 1 platformasi AQShni Markaziy Osiyoning besh mamlakati bilan bog’laydi: Qozog’iston, Qirg’iziston, Tojikiston, Turkmaniston va O’zbekiston. 2015 yilda tashkil etilgan, u siyosiy, iqtisodiy va mintaqaviy hamkorlikning shakli bo’lib xizmat qiladi. Keyingi C5 + 1 sammiti Vashingtonda 6-noyabr kuni bo’lib o’tadi.
1974 yildagi savdo-iqtisodiy faoliyatiga kiritilgan Jekson-Vanikati, Jekson-Valikati bilan tanishtirgan mamlakatlar aholisiga yoki inson huquqlarini buzgan davlatlar bilan savdo cheklovlarini cheklaydi. Cheklovlar import qilinadigan tovarlar bo’yicha majburiyat va yig’imlar, shuningdek davlat krediti va kredit kafolatlarini taqiqlashni o’z ichiga oladi.
Sovet Ittifoqi qulaganidan keyin ushbu tuzatishlar avtomatik ravishda MDH mamlakatlariga qo’llaniladi. Keyinchalik AQSh bir necha davlatlar qamrovi, jumladan Rossiya, Ukraina, Qirg’iziston, Armaniston, Latviya, Litva va Estoniya. Biroq, Qozog’iston, Tojikiston, Turkmaniston va O’zbekiston kabi Markaziy Osiyoning aksariyat mamlakatlari cheklovlarga duchor bo’lishadi.
Siyosat
AQSh logistika kompaniyasi O’zbekistonga ofis ochishni va investitsiya qilishni rejalashtirmoqda
Ushbu idoralar AQSh bozorida yuk tashish va boshqa yuk tashish xizmatlarini taqdim etadilar.
Raqamli texnologiyalar vazirligining hisobotiga ko’ra, AQShning bir nechta texnologiya kompaniyalari O’zbekistonda filiallarni ochishni rejalashtirmoqda.
Raqamli texnologiyalar vaziri Sherzod Shermatov o’z tashrifi davomida AQSh sheriklari bilan bir qator uchrashuvlar o’tkazdi. Xususan, biz logistika asarlari va ishchi kuchi mashg’ulotlarida “Danilo Tos”, “Volis” xolding asoschilaridan iborat.
Ikkala tomon ham O’zbekistondagi zamonaviy logistika ekslayapti ekotizimini qurish imkoniyatini aniqladilar. Kompaniya Axborot markazi doirasida operatsiya markazini ochishni va transport vositasini jo’natish, xodimlarni kuzatish, xodimlarni yollash va xavfsizlikni boshqarish kabi ofis xizmatlarini taqdim etishni rejalashtirmoqda.
Dastlabki bosqichda markazda 200 tagacha kengaytirish rejalashtirilgan 50 ish o’rinlari yaratiladi. Kompaniya, shuningdek, O’zbekistondagi texnik yordam va dasturiy ta’minotni ishlab chiqish kabi sohalarda o’z faoliyatini kengaytirishni rejalashtirmoqda.
Bundan tashqari, Virusilius logistika, sotish, kadrlar va kadrlar va inson resurslarida o’quv dasturlarini amalga oshirishni rejalashtirmoqda. Ikkala tomon ham O’zbekiston, Serbiya va AQSh o’rtasidagi logistika sohasidagi hamkorlikni mustahkamlash imkoniyatlarini ta’kidladilar.
Shundan so’ng, janob Shermatov IT-park vakillari bilan birgalikda Amerika-Moldova logistika va transport (ko’chma) bilan uchrashdi. Uchrashuvda O’zbekistonda transport operatsiyalari markazini tashkil etish loyihasi muhokama qilindi.
Kelajak markazi AQShda faoliyat yuritayotgan Moldovaning, shu jumladan Nova Lins, C1 menejmenti, kargroslar va forumli logistika kompaniyalariga buxgalteriya hisobi, etkazib berish, ularga rioya qilish xizmatlarini taqdim etadi. 400 tagacha odamdan foydalanish kutilmoqda.
Moltalt o’zining raqamli transport echimlariga, o’quv dasturlarini va hatto stakanlarni stalatsiyalarga sarflashga sarflashga tayyorligini bildirdi. Bu o’zbekistonlik boshlang’ichlarning innovatsion o’zgarishlarini AQSh ekotizimiga birlashtirishga yordam beradi.
-
Jamiyat4 days agoIsitish mavsumida ehtiyojmand oilalarga bir martalik yordam puli berilishi boshlandi
-
Jamiyat4 days agoBekobodda iste’molga yaroqsiz yog‘ ishlab chiqarish sexi aniqlandi
-
Iqtisodiyot3 days agoPokiston bilan to‘g‘ridan to‘g‘ri moliyaviy operatsiyalar yo‘lga qo‘yiladi
-
Dunyodan5 days agoMeksikadagi fojiali olovda 22 kishi halok bo’ldi
-
Sport2 days agoDevid Bekhem ritsar unvonini oldi
-
Dunyodan2 days agoBritaniyaning eng boy odami 85 yoshida vafot etadi
-
Iqtisodiyot1 day agoO‘zbekiston sentabrda dunyoda oltin sotgan yagona davlat bo‘ldi
-
Dunyodan2 days agoDik Cheyining o’limi milliy yo’qotish, deydi Jorj V. Bush
