2025 yil 1 oktyabr holatiga, O‘zbekistonning rasmiy zaxira aktivlari 54,99 mlrd dollarni tashkil etdi. Bu – tarixiy rekord ko‘rsatkichdir. Jahon bozorida oltin narxlari yil boshidan beri qariyb 50 foizga oshdi.

2025 yil 1 oktyabr holatiga, O‘zbekistonning oltin-valuta zaxiralari 54,99 mlrd dollarni tashkil qildi. Zaxiralar qiymati o‘tgan oyga nisbatan 4,9 mlrd dollarga ko‘p. Bu haqda Markaziy bank taqdim qilgan hisobotda keltirilgan.

Sentyabr oyi davomida zaxiralarning valuta qismi 735 mln dollarga oshgan bo‘lsa, oltin qismining qiymati 4,17 mlrd dollarga oshib 44,2 mlrd dollargacha ko‘paygan.

Zaxiralar tarkibida oltinning fizik hajmi 11,8 mln troya unsiyadan 11,6 mln troya unsiyaga kamaygan.

Jahon bozorida oltin narxlarining oshib borishi fonida yil boshidan beri O‘zbekistonning oltin-valuta zaxiralari sezilarli darajada ko‘paydi. 1 oktyabr holatiga qayd etilgan qariyb 55 mlrd dollarlik zaxiralar – mamlakat uchun tarixiy rekord ko‘rsatkichdir.

Bundan tashqari, Markaziy bank tomonidan xarid qilingan qimmatli qog‘ozlarning qiymati o‘tgan oyda biroz oshib, 1 mlrd 19 mln dollarga yetgan.

Oltin narxining yil boshidan beri keskin ko‘tarilishi global bozorlar bilan bevosita bog‘liq. Fevral–may oylarida jahon miqyosida geosiyosiy tangliklar va AQSh federal rezerv siyosati tufayli oltin keskin qimmatlashdi.

Iyulda esa qisqa muddatli pasayish kuzatildi. Avgust–sentabrda narx yana tiklanib, bu davrda 3,4 foiz o‘sish qayd etildi. Tahlilchilar fikricha, bunday tendensiya mavsumiy talab va global iqtisodiy noaniqliklar bilan izohlanadi. 7 oktyabr kuni oltin narxi tarixda birinchi marta 1 unsiya uchun 4000 dollardan oshdi.

Source link

2026 yilda Qozog‘istonning Germaniyaga neft eksporti oyiga 130 ming tonnagacha oshadi. «KazMunayGaz» va Rosneft Deutschland tegishli kelishuvni imzoladi. Yetkazib berish «Drujba» quvuridan Rossiya orqali amalga oshirilmoqda.

Qozog‘istonning “KazMunayGaz” (KMG) va Germaniyaning Rosneft Deutschland GmbH kompaniyalari Germaniyaga neft yetkazib berish bo‘yicha amaldagi shartnomani 2026 yil oxirigacha uzaytirishga kelishib oldi. Yangilangan shartlarga ko‘ra, oylik yetkazib berish hajmi 100 ming tonnadan 130 ming tonnagacha ko‘tariladi.

Kelishuvga ko‘ra, neft Rossiya bilan chegaradosh G‘arbiy Qozog‘iston viloyatida neft ishlab chiqaruvchi “Karachaganak Petrolium Opereyting B.V.”dan olinadi. KMG 2024 yildan beri Germaniyaga yetkazib beriladigan neftning bir qismi Kaspiy dengizidagi Qashag‘on konidan, 2025 yildan esa Kaspiy dengizidagi Tengiz konidan kelishini qo‘shimcha qildi.

Shartnomani uzaytirish va yetkazib berish hajmini oshirish to‘g‘risidagi qaror «KazMunayGaz» va Rosneft Deutschland kompaniyalari rahbarlari Asxat Xassenov va Yoxannes Bremer o‘rtasidagi muzokaralardan so‘ng qabul qilindi. Tomonlar energetika sohasidagi hamkorlikni yanada rivojlantirishdan o‘zaro manfaatdor ekanini tasdiqladi.

Qozog‘iston neftini Germaniyaning Shvedtidagi neftni qayta ishlash zavodiga yetkazib berish 2023 yilda boshlangan. U «Drujba» quvuri orqali Rossiya, Belarus va Polsha orqali tashiladi. 2025 yilning birinchi to‘qqiz oyida Qozog‘istondan Shvedt neftni qayta ishlash zavodiga yetkazib berish hajmi taxminan 1,5 million tonnani tashkil etdi.

Source link

Ko‘mir, gaz va neft butun dunyo bo‘ylab elektr energiyasining eng ommabop manbalari bo‘lib qolmoqda, biroq ba’zi davlatlar qayta tiklanadigan energiyaga tayanishni boshladi. Ushbu infografikada har bir mamlakatda qaysi elektr energiyasi manbalari keng tarqalganligi aniq ko‘rsatilgan.

Foto: Wolfgang Rattay / Reuters

Dewesoft ta’kidlaganidek, an’anaviy elektr energiyasi manbalari butun dunyoda keng qo‘llanishda davom etmoqda. Masalan, Rossiya, AQSh, Italiya, Isroil, Yaponiya, Buyuk Britaniya kabi mamlakatlarda gaz asosiy energiya manbai hisoblanadi.

Ko‘mir Xitoy, Janubiy Koreya, Mo‘g‘uliston, Chexiya va Avstraliyada mashhur. Neft Estoniya, Hongkong, Niger, Suriya va Puerto-Riko uchun elektr energiyasining asosiy manbai hisoblanadi. Fransiya va Finlandiya kabi ba’zi davlatlar birinchi navbatda atom energiyasiga tayanadi.

Ba’zi mamlakatlar asta-sekin qayta tiklanadigan energiya manbalariga o‘tmoqda. Gidroenergetika eng ko‘p qo‘llanadigan qayta tiklanadigan energiya manbalaridan biridir. Norvegiya, Shveytsariya, Ruminiya, Tojikiston, Shimoliy Koreya kabi mamlakatlarda unga ham talab mavjud.

Shamol energetikasi yana bir ommabop qayta tiklanadigan energiya manbasidir. U Daniya, Germaniya va Lyuksemburgda faol ravishda qo‘llanadi.

Yashil energetika manbalari, jumladan, quyosh energiyasi, butun dunyoda asta-sekin mashhurlikka erishmoqda. Boshqa resurslarga biomassa (yog‘och, biogaz, etanol va biodizel kabi organik materiallar) va geotermal energiya kiradi. Ular rivojlanayotgan mamlakatlarda ham, an’anaviy qazib olinadigan yonilg‘idan uglerod gazi tashlamalari oldini olishga intilayotgan mamlakatlarda ham qo‘llanadi.

Source link

Sentyabr oyida O‘zbekiston aholisi va tadbirkorlarining inflyatsion kutilmalari biroz pasaydi. Aholi va tadbirkorlar kelgusi 12 oyda narx-navo qariyb 12 foizga oshishini kutyapti. Sezilgan inflatsiya darajasi 0,6 bandga pasayib, 12,4 foizgacha tushdi.

Markaziy bank sentabr oyidagi so‘rovlar natijasiga ko‘ra aholining inflyatsion kutilmalari hisobotini taqdim etdi. Unga ko‘ra, aholi va tadbirkorlar orasida narxlar bo‘yicha kutilmalar sentabr oyida biroz pasaygan, biroq iqtisodiy sub’yektlar uchun bir qancha tashqi va ichki bosim manbalari saqlanib qolmoqda.

Inflyatsion kutilmalar

Sentyabr oyida aholining kelgusi 12 oy uchun inflyatsion kutilmalari 12 foiz darajasida qayd etildi – avvalgi oylarga nisbatan 0,2 foiz bandga pasayish kuzatildi. Ushbu o‘lchov jami 3 420 respondent fikri asosida aniqlangan.

Tadbirkorlik sub’yektlari orasida inflyatsion kutilmalar 11,7 foizni tashkil etdi, bu esa o‘tgan oyga nisbatan 0,1 bandga pasayishdir.

Inflyatsion kutilmalarning omillari

O‘zbekistonliklar fikricha, keyingi bir yilda narxlarning oshishiga eng ko‘p sabab bo‘lishi mumkin bo‘lgan omil – bu kommunal xizmatlarning qimmatlashishi. Respondentlarning 46 foizi ana shundan xavotirda.

So‘rovda qatnashgan aholi vakillarining 41 foizi yoqilg‘i va energiya narxlarining o‘sishini kutmoqda. Respondentlarning har to‘rt nafaridan birining fikricha, keyingi 12 oyda ish haqi va nafaqalar oshishi, transport xarajatlarining ortishi va asosiy oziq-ovqatlar qimmatlashishi – inflatsiyaning asosiy omillaridan biri bo‘ladi.

Biznes esa asosan kommunal xizmatlar, yoqilg‘i va energiya resurslari narxi eng ko‘p oshishini taxmin qilyapti. Har o‘nta tadbirkordan to‘rt nafari shunday kutilmaga ega.

Hududiy va sohalar kesimidagi tafovutlar

Inflyatsion kutilmalar hududlar kesimida ancha farqlanadi. Aholi orasida eng yuqori ko‘rsatkich Sirdaryo viloyatida (12,7 foiz), eng past ko‘rsatkich esa Buxoro viloyatida (10,5 foiz) kuzatilgan.

Toshkent shahri, Samarqand va Xorazm viloyatlaridagi tadbirkorlar orasida inflyatsion kutilmalar 13 foizdan baland. Qoraqalpog‘istondagi biznes 10,3 foiz, Qashqadaryodagi tadbirkorlar 10,4 foizlik inflatsiya kutilmalariga ega.

Sohalar kesimida qishloq xo‘jaligi bilan shug‘ullanuvchilar narxlar o‘sishini pastroq baholagan bo‘lsa, axborot texnologiyalari va OAV sohasidagi respondentlar orasida kutilmalar yuqoriroq.

Sezilgan inflatsiya

Aholi tomonidan oxirgi bir yilda sezilgan inflatsiya 12,4 foizni tashkil etib, avvalgi oyga qaraganda 0,6 bandga kamaydi.

Toshkent shahrida sezilgan inflatsiya 13,9 foizni tashkil etgan bo‘lsa, xorazmliklar oxirgi bir yildagi narx-navo o‘sishini boshqa hududlarga nisbatan eng kam baholashgan: 10,8 foiz.

Avgust-sentabr oylarida aholi go‘sht va sut, benzin va yoqilg‘i, elektr va tabiiy gaz, dorilar va meva-sabzavotlar narxi oshishini ko‘proq sezgan.

Markaziy bank tahlillariga ko‘ra, oylik daromadi 10 mln so‘mdan yuqori aholi narxlar oshishini daromadi 10 mln so‘mgacha bo‘lgan qatlamga nisbatan ko‘proq sezgan.

Pensionerlar inflatsiyani hammadan ko‘proq his etayotgan bo‘lsa, qishloq xo‘jaligi sohasi vakillari oxirgi vaqtlardagi narx-navo oshishini boshqalarga qaraganda pastroq baholamoqda.

Source link

Finlandiya va Polsha Ukrainani so‘zsiz qo‘llab-quvvatlashda birlashadi, dedi Finlandiya tashqi ishlar vaziri Elina Valtonen Varshavadagi anjumanda. U Helsinki Rossiyadan keladigan barcha tovarlarga bojlar joriy etish niyatida ekanligini ma’lum qildi.

Foto: TASS/EPA/JANNE KURONEN

Finlandiya Rossiyadan olib kelingan barcha tovarlarga bojlar joriy qilmoqchi. Bu haqda Finlandiya tashqi ishlar vaziri Elina Valtonen 6 oktyabr, dushanba kuni Varshavada Polsha tashqi ishlar vaziri Radoslav Sikorskiy bilan insoniy o‘lchov bo‘yicha Varshava konferensiyasi doirasidagi uchrashuvdan so‘ng bayonot berdi. 

«Biz duch kelayotgan qiyinchiliklarni aniq tushunishimiz kerak», deb yozdi Valtonen o‘sha kuni X mikroblogida. «Rossiyaning Ukrainaga qarshi tajovuzkor urushi nafaqat xalqaro huquqni qo‘pol ravishda buzish, balki Helsinki yakuniy akti asosidagi tamoyillarga ham hujumdir. Bu Ukraina suvereniteti va hududiy yaxlitligiga to‘g‘ridan to‘g‘ri tajovuz, shuningdek, Yevropada tinchlikni ta’minlagan me’yorlarni ochiqdan ochiq rad etishdir. Bu nafaqat xalqaro huquqning buzilishi, balki insoniyatning o‘ziga ham hujumdir».

Avvalroq Finlandiya tashqi ishlar vaziri o‘z mamlakatining Polsha bilan xavfsizlik sohasida muvaffaqiyatli hamkorligini ta’kidlagan edi: «Finlandiya va Polshani nafaqat Boltiq dengizi, balki Yevropani yanada xavfsiz va farovon qilish istagi ham birlashtiradi», deb yozgan u. «Biz Ukrainani qo‘llab-quvvatlashda va Rossiyaning tajovuzkor urushini davom ettirish qobiliyatini zaiflashtirish istagida sobit bo‘lib qolamiz».

O‘z navbatida, Polsha tashqi ishlar vaziri Radoslav Sikorskiy 6 oktyabr kuni Finlandiya o‘z mamlakatining Yevropa Ittifoqi va NATOdagi eng ishonchli hamkorlaridan biri bo‘lib qolayotganini aytdi. U, shuningdek, Varshava va Helsinkining Ukrainani qo‘llab-quvvatlash uchun muzlatilgan Rossiya aktivlaridan foydalanish bo‘yicha umumiy pozitsiyasiga ishora qildi.

Shu bilan birga, Polshaning TVP jamoat teleradiokompaniyasi o‘z veb-saytida yozganidek, Sikorskiy Finlandiyaning fuqarolik mudofaa tizimini yuqori baholadi va dengiz xavfsizligi uchun ham, Boltiq dengizi ekotizimiga ham jiddiy xavf tug‘diradigan Rossiyaning «soya floti» bilan kurashishda birgalikdagi sa’y-harakatlarni davom ettirishga chaqirdi.

Source link