Iqtisodiyot
2026 yildan elektron hisobvaraq-fakturalar xavf darajasi bo‘yicha avtomatik baholanadi
O‘zbekistonda 2026 yil 1 yanvardan elektron hisobvaraq-fakturalar (EHF) xavf darajasiga qarab real vaqt rejimida avtomatik tarzda baholanadi. Agar yuqori xavf belgilari aniqlansa, EHFning maqomi xaridorga ko‘rsatiladi.
2026 yil boshidan ishga tushadigan yangi tizim EHFlarni real vaqt rejimida avtomatik baholaydi. Bu prezidentning 2025 yil 4 sentabrdagi PF-153-sonli farmonida nazarda tutilgan. Soliq qo‘mitasi bu qanday ishlashini tushuntirib berdi.
“Tizim xalqaro ekspertlar bilan hamkorlikda ishlab chiqilgan bo‘lib, EHF rasmiylashtirishda qonunbuzilish ehtimolini baholash imkonini beruvchi kompleks mezonlar tahliliga asoslanadi”, – deyiladi Soliq qo‘mitasi xabarida.
Rasmiy xabarga ko‘ra, mazkur yangi tizim soliq ma’muriyatchiligining raqamli transformatsiyasida muhim bosqichga aylanishi va iqtisodiyotda yashirin aylanmalar ulushini keskin kamaytirishga xizmat qilishi kutilmoqda.
Hujjatga ko‘ra, yangi tizim har bir EHFni yaratish jarayonidayoq avtomatik tahlil qiladi va unga xavf darajasini belgilaydi. Agar yuqori xavf belgilari aniqlansa, EHFning maqomi xaridorga ko‘rsatiladi. Bu esa soliq oqibatlarini baholash va hamkor tanlashda ehtiyotkorlikni ta’minlaydi.
Hozirgi bosqichda tizim sinov tariqasida ishlamoqda va tadbirkorlik sub’yektlari yo‘l qo‘yayotgan yirik xatolar va qonunbuzilishlarni avtomatik ravishda aniqlaydi, ularga nisbatan hech qanday ta’sir choralari qo‘llanmayapti.
Tizimda yuqori xavf darajasiga ega EHF bo‘yicha quyidagilar nazarda tutiladi:
• ularning ulushi hisobot davrida rasmiylashtirilgan jami EHFlar sonining 10 foizidan oshmasligi;
• QQS summasi sotuvchi (yetkazib beruvchi) yoki xaridor (buyurtmachi) tomonidan budjetga to‘liq to‘langandan keyin hisobga olinishi.
Iyul oyidan boshlab Soliq qo‘mitasining rasmiy veb-sayti va boshqa axborot kanallarida tadbirkorlar tomonidan elektron hisobvaraq-fakturalar (EHF) rasmiylashtirish jarayonida yo‘l qo‘yilayotgan qo‘pol xatolar va soliq qonunchiligi buzilishi holatlariga oid misollar e’lon qilib borilmoqda. Bu holatlar yangi tizim yordamida aniqlanmoqda.
Shubhali operatsiyalar borasida misollar (nomlar o‘zgartirilgan)
• “Alfa” MChJ nomli korxona chorvachilik xo‘jaligi sifatida ro‘yxatdan o‘tib, birinchi shartnomasi bo‘yicha 896 mlrd so‘mlik qora metall realizatsiyasi uchun EHF rasmiylashtirgan.
• “Omega” MChJ non mahsulotlari ishlab chiqarishdan metall mahsulotlari savdosiga o‘tib, qisqa fursatda 326 mlrd so‘mlik EHF rasmiylashtirgan.
• “Graf” MChJ esa ishchi kuchi, mulki yoki transport vositasi bo‘lmagan holda, 5 kun ichida 38,5 mlrd so‘mlik turli tovarlar va xizmatlar bo‘yicha EHF rasmiylashtirgan.
O‘rganish natijasida iyul-sentabr oylarida 27 ta soliq to‘lovchi tomonidan iqtisodiy mazmunga mos kelmaydigan operatsiyalar amalga oshirilgani aniqlandi. Bu korxonalar 5,9 trln so‘mlik EHF rasmiylashtirib, 706 mlrd so‘mlik QQSni hisobga olishga uringan.
Avvalroq raqamlashtirish, elektron hisobvaraq faktura, onlayn nazorat kassa mashinasi, raqamli markirovka, mahsulot va xizmatlarning identifikatsiya kodlari, elektron yuk xati va keshbeklar joriy etilishi yashirin iqtisodiyot ulushini sohalarga qarab 10−20 foizgacha «soya»dan chiqargani xabar qilingandi.
Noyabr oyida zaxiralar 1,9 milliard dollarga o‘sdi, yil boshidan esa ular 20 milliard dollarga oshdi. Bu, avvalo, oltin narxi va hajmining ortishi bilan bog‘lanmoqda.
2025 yil 1 dekabr holatiga ko‘ra, O‘zbekistonning oltin-valuta zaxiralari 61,23 milliard dollarga yetdi. Bu haqda Markaziy bank ma’lum qildi.
Noyabr oyida zaxiralar 1,9 milliard dollarga o‘sdi, yil boshidan esa ular 20 milliard dollarga oshdi. Bu, avvalo, oltin narxi va hajmining ortishi bilan bog‘lanmoqda.
Oltinning fizik hajmi ketma-ket ikkinchi oy oshdi. Noyabrda u 310 ming troya unsiyaga (9,64 tonna) oshib, 12,23 million unsiyaga (380,4 tonna) yetdi.
Oltin zaxiralarining qiymati 3 milliard dollarga oshib, 50,86 milliard dollarga yetdi.
Zaxiralarning valuta qismi esa 1,1 milliard dollarga kamayib, 9,8 milliard dollarni tashkil etdi.
Qimmatli qog‘ozlar hajmi avvalgi oyga nisbatan 503,3 million dollarga ko‘payib, 1,53 milliard dollarni tashkil etdi.
O‘zbekistonliklar sog‘liqni saqlash sohasidagi xizmatlar uchun 10 oyda 16,5 trln so‘m sarflagan.
Milliy statistika qo‘mitasi ma’lumotlariga ko‘ra, 2025-yilning yanvar-oktyabr oylarida sog‘liqni saqlash sohasidagi bozor xizmatlari hajmi 16,5 trln so‘mga yetdi.
Bu ko‘rsatkich o‘tgan yilning mos davri bilan solishtirganda 15,4 % ga oshgan. Jami ko‘rsatilgan bozor xizmatlari hajmida ushbu xizmat turining ulushi 2 % ni tashkil etgan.
Hududlar kesimida sog‘liqni saqlash sohasidagi xizmatlar hajmi:
Toshkent shahri – 7,7 trln so‘m
Toshkent viloyati – 1,6 trln so‘m
Samarqand viloyati – 1,2 trln so‘m
Farg‘ona viloyati – 1,1 trln so‘m
Namangan viloyati – 747,7 mlrd so‘m
Andijon viloyati – 739 mlrd so‘m
Buxoro viloyati – 640,1 mlrd so‘m
Qashqadaryo viloyati – 612,8 mlrd so‘m
Xorazm viloyati – 557,8 mlrd so‘m
Surxondaryo viloyati – 416,8 mlrd so‘m
Jizzax viloyati – 398,8 mlrd so‘m
Sirdaryo viloyati – 293,1 mlrd so‘m
Qoraqalpog‘iston Resp. – 285,6 mlrd so‘m
Navoiy viloyati – 269 mlrd so‘m.
Qayd etilishicha, Nurota tog‘ tizmasining janubi-g‘arbiy qismida joylashgan ushbu kon O‘zbekiston tog‘-kon sanoatida strategik ahamiyatga ega bo‘lgan yirik obektlardan biri hisoblanadi.
Jizzax viloyatida 2,5 million tonna volfram zaxirasiga ega Qo‘ytosh koni ishga tushish arafasida, deb xabar berdi viloyat hokimligi matbuot xizmati.
Xabarga ko‘ra, xitoylik investorlar yil oxirigacha konni tozalash ishlarini tugallaydi. Kelasi yilda esa ruda qazib olish jarayonlari boshlanadi.
Kon hududida volframni ajratib olish bo‘yicha zamonaviy qayta ishlash zavodi barpo etiladi.
Qayd etilishicha, Nurota tog‘ tizmasining janubi-g‘arbiy qismida joylashgan ushbu kon O‘zbekiston tog‘-kon sanoatida strategik ahamiyatga ega bo‘lgan yirik obektlardan biri hisoblanadi.
Loyihaning birinchi bosqichida 100 nafarga yaqin fuqaro ish bilan ta’minlanadi va yiliga 150 ming tonna ruda qazib olinadi.
O‘zbekiston oltin-valyuta zaxiralari, 1-dekabr holatiga, 61,23 mlrd dollarga yetdi. Bu haqda Markaziy bank ma’lumot berdi.
Zaxiralar noyabrda 1,9 mlrd dollarga (+3,2 foiz) o‘sdi, yil boshidan esa 20 mlrd dollarga (+48,7 foiz) oshdi. Bu avvalo oltin narxi va hajmining ortishi bilan bog‘lanmoqda.
Qolaversa, Markaziy bank sotib olgan qimmatli qog‘ozlar qiymati ham sezilarli darajada oshgan — noyabrda 503 mln dollarga ko‘payib, $1,52 mlrdga yetgan.
Iqtisodiyot
O‘zbekistonliklarni Koreyaga ishga jo‘natishga tayyorlaydigan maxsus o‘quv ustaxonalari ochiladi
Uch oylik dasturda koreys tili va madaniyati, texnika xavfsizligi, Koreya metodikasi asosida amaliy avtomobil servisi o‘rgatiladi. O‘quvni muvaffaqiyatli tamomlaganlar Koreyaga ishga jo‘natiladi.
Foto: Migratsiya agentligi
Janubiy Koreyaning “KIA Auto” kompaniyasi rahbariyati Migratsiya agentligida bo‘ldi.
Uchrashuv yakunlariga ko‘ra, 2026 yil boshidan Migratsiya agentligi tomonidan KIA AUTO standartlariga mos maxsus o‘quv ustaxonalari ochiladi. Uch oylik dasturda koreys tili va madaniyati, texnika xavfsizligi, Koreya metodikasi asosida amaliy avtomobil servisi o‘rgatiladi.
O‘quvni muvaffaqiyatli tamomlaganlar E-7 vizasi (malakali ishchi) bilan Koreyaga ishga joylashtiriladi. E-7 vizasining asosiy talabi — koreys tilini TOPIK 1 darajasida bilish.
“Koreya Adliya vazirligi 2025 yildan boshlab avtomobil kuzovini bo‘yash yo‘nalishiga xorijlik mutaxassislarni jalb qilishga ruxsat berdi. Shu vaqtga qadar faqat mahalliy aholi ishlagan. O‘zbekiston ushbu loyihaga birinchi bo‘lib jalb etilmoqda”, deyiladi Migratsiya agentligi xabarida.
KIA Auto — Koreyaning yetakchi avtomobillarga xizmat ko‘rsatish tarmog‘i bo‘lib, mamlakat bo‘ylab 600 ga yaqin servis markazi bor. Yiliga 1 milliondan ortiq avtomobillarga texnik xizmat ko‘rsatadi va malakali kadrlarga ehtiyoj yuqori.
Toshkentda havoni ifloslantirayotgan korxona rahbariga chora ko‘rildi
Toshkentda narkokuryyerlik bilan shug‘ullanib kelgan ikki talaba ozodlikdan mahrum etildi
Hokimlik Nurafshonda prokuratura uchun 4,5 mlrd so‘mga avtoturargoh qurilayotgani haqidagi xabarlar bo‘yicha izoh berdi
-
Iqtisodiyot4 days agoO‘zbekistondan Daniyaga ilk bor oziq-ovqat va quruq meva eksport qilindi
-
Jamiyat4 days agoYunusobodda YTH oqibatida avtomobil yonib ketdi
-
Iqtisodiyot4 days agoPrezidentning Sirdaryoga tashrifi «River Med Pharm» korxonasidan boshlandi
-
Sport4 days ago«Real» ta’qibni davom ettirdi, «Liverpul» yana ochko yo‘qotdi. Kun o‘yinlari
-
Siyosat4 days agoPrezident Mirziyoyev Denis Manturov boshchiligidagi Rossiya delegatsiyasini qo’llab-quvvatlaydi
-
Dunyodan5 days agoIndoneziyada bir necha kun ichida 700 dan ortiq kishi halok bo’ldi.
-
Siyosat4 days agoMarkaziy Osiyo mamlakatlari 2026 yilda suvdan foydalanish va suv havzalari tizimiga kelishib olishdi
-
Iqtisodiyot5 days ago“Hech kim bizga kredit bermasdi”