Iqtisodiyot
O‘zbekistonning umumiy tashqi qarzi 72 mlrd dollardan oshdi
1 iyul holatiga, O‘zbekistonning umumiy tashqi qarzi 72,2 mlrd dollarni tashkil etdi. Shundan 36,8 mlrd dollari – davlat tashqi qarzi, 35,4 mlrd dollari – korporativ tashqi qarzlardan iborat. Umumiy tashqi qarz qoldig‘i yil boshidan beri 8,1 mlrd dollarga oshdi. Yarim yillik joriy operatsiyalar hisobining manfiy saldosi 156,3 mln dollargacha qisqardi.
2025 yil birinchi yarim yillik yakuni bo‘yicha O‘zbekistonning umumiy tashqi qarzi 72,2 mlrd dollarni tashkil qildi.
Shundan 36,8 mlrd dollari – davlat tashqi qarzi, 35,4 mlrd dollari – korporativ tashqi qarzlardir. Bu – Markaziy bank hisobotida keltirib o‘tilgan. Yil boshidan beri davlat tashqi qarzi 2,7 mlrd dollarga, korporativ tashqi qarz esa 5,2 mlrd dollarga ko‘paygan.
Ma’lumot uchun: korporativ tashqi qarz tarkibida xususiy sektor va davlat ishtirokidagi korxonalar tomonidan davlat kafolatisiz jalb etilgan tashqi qarzlar aks ettiriladi.
Joriy operatsiyalar hisobi
2025 yilning 1-yarmida xalqaro savdo siyosatining keskinlashuvi va global noaniqliklar ortishiga qaramasdan, O‘zbekiston tashqi sektori an’anaviy eksport mahsulotlari jahon narxlarining o‘sishi, shuningdek, tashqi mehnat migratsiyasi va turizm yo‘nalishlaridagi ijobiy tendensiyalar ta’sirida o‘zining muvozanat holatiga yaqinlashgan
Jumladan, joriy operatsiyalar hisobi 156,3 mln dollar manfiy saldo bilan shakllangan (2024 yilning 1-yarmida qariyb 2,9 mlrd dollar bo‘lgan). Bu savdo balansi taqchilligining sezilarli darajada qisqarishi hamda xorijdan O‘zbekistonga xalqaro pul o‘tkazmalari hajmining oshishi bilan izohlanadi.
Eksport hajmining importga nisbatan yuqoriroq sur’atlarda o‘sishi natijasida savdo balansining manfiy saldosi o‘tgan yilning mos davriga nisbatan 20 foizga qisqarib, 6,4 mlrd dollarni tashkil qilgan. Xususan, jami eksport hajmi 29 foizga oshib, 16,6 mlrd dollarni tashkil qilgan bo‘lsa, jami import hajmi 10 foizlik o‘sish bilan qariyb 23 mlrd dollarga yetgan.
2025 yilning 1-yarmi davomida O‘zbekistonga kelib tushgan xalqaro pul o‘tkazmalar hajmining o‘sishi birlamchi va ikkilamchi daromadlar balansi ijobiy saldo (mos ravishda 850 mln dollar va 5,4 mlrd dollar) bilan shakllanishiga sabab bo‘lgan.
Joriy operatsiyalar hisobi taqchilligi to‘g‘ridan to‘g‘ri, portfel va boshqa investitsiyalar jalb qilinishi hisobiga moliyalashtirildi. Jumladan, 2025 yilning 1-yarmi davomida mamlakatga to‘g‘ridan to‘g‘ri xorijiy investitsiyalarning sof kiritilishi 2024 yilning mos davriga nisbatan 42 foizga o‘sib, 1,6 mlrd dollarga teng bo‘lgan. Portfel investitsiyalarning sof jalb qilinishi asosan xalqaro obligatsiyalar bilan bog‘liq operatsiyalar hisobiga 3,1 mlrd dollarni tashkil qilgan. Yuqoridagi tarkibiy omillar hisobiga hisobot davri yakuni bo‘yicha moliyaviy hisob manfiy saldosi 895,9 mln dollarni tashkil etgan.
To‘lov balansida aks etgan amaliyotlar va nooperatsiyaviy o‘zgarishlar ta’sirida O‘zbekistonning sof xalqaro investitsiyaviy mavqeyi joriy yil boshiga nisbatan 23 foizga mustahkamlanib, 2025 yil 1 iyul holatiga 16,9 mlrd dollarga yetgan.
Bunda, rezidentlarning chet el valutasidagi aktivlari hajmi yil boshiga nisbatan 12,1 mlrd dollarga (13 foiz) hamda tashqi majburiyatlari hajmi 8,9 mlrd dollarga (11 foiz) ko‘paygan.
Markaziy bank 2025-yil 10-dekabrdan valyutalarning yangi kursini belgiladi.
AQSh dollari 13,09 so‘mga oshib, 12 003,18 so‘m etib belgilandi.
Yevro kursi 12,86 so‘mga oshdi va 13 987,31 so‘m bo‘ldi. Funt-sterling 16 020,64 so‘m (+18,67).
Rossiya rubli 156,68 so‘m etib belgilandi (-1,27).
Noyabr oyida zaxiralar 1,9 milliard dollarga o‘sdi, yil boshidan esa ular 20 milliard dollarga oshdi. Bu, avvalo, oltin narxi va hajmining ortishi bilan bog‘lanmoqda.
2025 yil 1 dekabr holatiga ko‘ra, O‘zbekistonning oltin-valuta zaxiralari 61,23 milliard dollarga yetdi. Bu haqda Markaziy bank ma’lum qildi.
Noyabr oyida zaxiralar 1,9 milliard dollarga o‘sdi, yil boshidan esa ular 20 milliard dollarga oshdi. Bu, avvalo, oltin narxi va hajmining ortishi bilan bog‘lanmoqda.
Oltinning fizik hajmi ketma-ket ikkinchi oy oshdi. Noyabrda u 310 ming troya unsiyaga (9,64 tonna) oshib, 12,23 million unsiyaga (380,4 tonna) yetdi.
Oltin zaxiralarining qiymati 3 milliard dollarga oshib, 50,86 milliard dollarga yetdi.
Zaxiralarning valuta qismi esa 1,1 milliard dollarga kamayib, 9,8 milliard dollarni tashkil etdi.
Qimmatli qog‘ozlar hajmi avvalgi oyga nisbatan 503,3 million dollarga ko‘payib, 1,53 milliard dollarni tashkil etdi.
O‘zbekistonliklar sog‘liqni saqlash sohasidagi xizmatlar uchun 10 oyda 16,5 trln so‘m sarflagan.
Milliy statistika qo‘mitasi ma’lumotlariga ko‘ra, 2025-yilning yanvar-oktyabr oylarida sog‘liqni saqlash sohasidagi bozor xizmatlari hajmi 16,5 trln so‘mga yetdi.
Bu ko‘rsatkich o‘tgan yilning mos davri bilan solishtirganda 15,4 % ga oshgan. Jami ko‘rsatilgan bozor xizmatlari hajmida ushbu xizmat turining ulushi 2 % ni tashkil etgan.
Hududlar kesimida sog‘liqni saqlash sohasidagi xizmatlar hajmi:
Toshkent shahri – 7,7 trln so‘m
Toshkent viloyati – 1,6 trln so‘m
Samarqand viloyati – 1,2 trln so‘m
Farg‘ona viloyati – 1,1 trln so‘m
Namangan viloyati – 747,7 mlrd so‘m
Andijon viloyati – 739 mlrd so‘m
Buxoro viloyati – 640,1 mlrd so‘m
Qashqadaryo viloyati – 612,8 mlrd so‘m
Xorazm viloyati – 557,8 mlrd so‘m
Surxondaryo viloyati – 416,8 mlrd so‘m
Jizzax viloyati – 398,8 mlrd so‘m
Sirdaryo viloyati – 293,1 mlrd so‘m
Qoraqalpog‘iston Resp. – 285,6 mlrd so‘m
Navoiy viloyati – 269 mlrd so‘m.
Qayd etilishicha, Nurota tog‘ tizmasining janubi-g‘arbiy qismida joylashgan ushbu kon O‘zbekiston tog‘-kon sanoatida strategik ahamiyatga ega bo‘lgan yirik obektlardan biri hisoblanadi.
Jizzax viloyatida 2,5 million tonna volfram zaxirasiga ega Qo‘ytosh koni ishga tushish arafasida, deb xabar berdi viloyat hokimligi matbuot xizmati.
Xabarga ko‘ra, xitoylik investorlar yil oxirigacha konni tozalash ishlarini tugallaydi. Kelasi yilda esa ruda qazib olish jarayonlari boshlanadi.
Kon hududida volframni ajratib olish bo‘yicha zamonaviy qayta ishlash zavodi barpo etiladi.
Qayd etilishicha, Nurota tog‘ tizmasining janubi-g‘arbiy qismida joylashgan ushbu kon O‘zbekiston tog‘-kon sanoatida strategik ahamiyatga ega bo‘lgan yirik obektlardan biri hisoblanadi.
Loyihaning birinchi bosqichida 100 nafarga yaqin fuqaro ish bilan ta’minlanadi va yiliga 150 ming tonna ruda qazib olinadi.
O‘zbekiston oltin-valyuta zaxiralari, 1-dekabr holatiga, 61,23 mlrd dollarga yetdi. Bu haqda Markaziy bank ma’lumot berdi.
Zaxiralar noyabrda 1,9 mlrd dollarga (+3,2 foiz) o‘sdi, yil boshidan esa 20 mlrd dollarga (+48,7 foiz) oshdi. Bu avvalo oltin narxi va hajmining ortishi bilan bog‘lanmoqda.
Qolaversa, Markaziy bank sotib olgan qimmatli qog‘ozlar qiymati ham sezilarli darajada oshgan — noyabrda 503 mln dollarga ko‘payib, $1,52 mlrdga yetgan.
Yuqori Chirchiqda buvi va nevara is gazidan vafot etdi
Dollar va yevro qiymatlari oshdi
Ucell va Raqamli texnologiyalar vazirligi IT-mutaxassislarining kasbiy ko‘nikmalarini rivojlantirmoqda
-
Jamiyat5 days agoSirdaryoda 100 million kub metrlik yangi suv ombori quriladi
-
Iqtisodiyot5 days agoO‘zbekiston oktyabrda oltinning eng yirik xaridorlaridan biri bo‘ldi
-
Jamiyat5 days agoPrezident Gulistonga keltirilgan zamonaviy avtobuslarni borib ko‘rdi
-
Sport3 days agoТуркия Суперлигаси. «Башакшеҳир» – «Фенербаҳче». Шомуродов ва Файзуллаев — асосий таркибда
-
Iqtisodiyot5 days agoSirdaryodagi 9 ta tuman-shahar hokimlari Xitoyga yo‘l oladi
-
Turk dunyosi4 days agoTurkiya qimor o’yini-onaviy tergovning bir qismi sifatida futbolchilar va sheriklar hibsga olingan
-
Turk dunyosi4 days agoTurkiya Rossiya quvur liniyali gaz ta’minotini bir yil davomida kengaytirmoqda
-
Hayot tarzi4 days agoDemi Xestemanning Jessi Gatikaulaning “Me’blari” ga qanday munosabatda bo’ldi