Jamiyat
Millat taqdirini o‘zgartirgan inson – o‘ttiz yilda qashshoqlikdan qutulib, boy davlatga aylanish siri
Qashshoq, tabiiy boyliklarsiz, millatlararo bo‘linish ichidagi Singapur bor-yo‘g‘i 30 yilda dunyodagi eng rivojlangan davlatlar safidan joy oldi. Hanuz ular bosib o‘tgan yo‘lga mo‘jiza sifatida qaraladi. Bugun “5 daqiqa”da Singapur yetakchisi Li Kuan Yuning “Uchinchi dunyodan birinchi dunyoga” asari haqida gaplashamiz.
{Yii::t(}
O’tkazib yuborish 6s
O’tkazib yuborish
1965 yil. Jahon xaritasida yangi davlat – Singapur paydo bo‘ldi.
Bu davlat juda qashshoq, kichik bo‘lib, oltin, neft, gaz, umuman shu kabi tabiiy boyliklari yo‘q edi. Aholi turli millat va tillarga bo‘lingan, iqtisod o‘lgan, ishsizlik avjida. Ko‘pchilik bu davlat mustaqil bo‘lganidan so‘ng uch yil ham yashamaydi degan xulosaga kelgandi.
Ammo Singapurning o‘sha paytdagi hukumat rahbari Li Kuan Yu bu fikrni amalda inkor qildi. U kitobida shunday yozadi: “Bizning eng katta boyligimiz – odamlarimizning ongi va mehnati”.
Shu ishonch bilan u Singapurni 30 yil ichida uchinchi dunyodan birinchi dunyoga aylantirdi.
Eng xavfli dushman…
Ushbu kitob quruq, oldi-qochdi siyosatga bag‘ishlanmagan. Unda halol rahbarlik, mas’uliyat va vijdon bilan ko‘p narsa qilish mumkinligi haqida gap boradi. Asarda Li Kuan Yu o‘z hayoti orqali mamlakatni qanday isloh qilganini, qanday qarorlar unga qimmatga tushganini, lekin natija berganini yozib qoldiradi.
Li Kuan Yu korrupsiyani davlatning eng xavfli dushmani sifatida ko‘rdi. U agar rahbar pora olsa, butun tizim chiriydi deb hisoblagan. Halollik – siyosiy barqarorlikning yagona kafolati ekanini aytib o‘tadi.
Shu maqsadda u Korrupsiyaga qarshi mustaqil byuro, hatto bosh vazirning o‘zi haqida ham tekshiruv o‘tkazish huquqiga ega bo‘lgan tashkilot faoliyatini yo‘lga qo‘ydi.
Li Kuan Yu davlat xizmatchilari maoshini xususiy sektor darajasiga yetkazdi, ammo har qanday noqonuniy daromad uchun og‘ir jazo belgilandi. Mansabdor pora talab qilmaslikka, boshqalar esa uni bermaslikka o‘rgandi, odatlandi.
Singapurda bugun korrupsiya deyarli yo‘q darajada.
Jamiyatga fikrlaydigan insonlar kerak
U ta’lim tizimini tubdan isloh qildi: nazariy bilimdan amaliy malakaga o‘tish siyosati boshlandi.
Li Kuan Yu “Bizga amaliy fikrlaydigan insonlar kerak edi”, deb yozadi. Shu bois, har bir bitiruvchi iqtisod uchun foyda keltirdi.
Bundan tashqari, ta’limdagi adolat prinsipiga ham katta e’tibor berdi: hech bir bola kambag‘allik yoki millati sababli ta’limdan chetda qolmasligi kerak edi. Har bir bola o‘z iqtidoriga ko‘ra imkoniyat oldi.
(Oq-qora fon: Kattakonning farzandi, qarindoshi, degan gaplar jamiyatda imtiyoz bermadi).
Li Kuan Yu uchun o‘qituvchilik – faqat kasb emas, millatning ustuni edi. O‘qituvchiga munosib maosh berilmasa, yurt kelajagi xavf ostida qolishi mumkinligini aytib o‘tdi. Jamiyatda o‘qituvchining darajasi oshdi.
Singapur mo‘jizasining poydevori
Kitobda intizom – iqtisodiy muvaffaqiyatning asosi ekani haqida gap boradi. Li Kuan Yu jamiyatdagi tartib – erkinlikning dushmani emas, balki uning kafolati. Agar odamlar qonunga itoat qilmasa, demokratik qadriyatlar ham yetarli samara bermaydi, deb hisoblaydi.
Qat’iy jamoat tartibi o‘rnatildi:
– ko‘chaga chiqindilarni tashlash, jamoat joylarida odobsiz harakatlar uchun qattiq jarimalar joriy etildi;
– xizmatchilardan tortib vazirlargacha, barcha fuqarolar uchun bir xil qonun ishlardi;
– kechikish, va’dabozlik, loqaydlik kabi holatlar davlat idoralarida yo‘q darajada edi.
Uning fikricha, tartib nafaqat jamoat joylarida, balki fikrlash tarzida ham bo‘lishi kerak. Shuning uchun maktablardan boshlab bolalarga vaqtini tejash, mas’uliyat va jamoat mulkiga ehtirom kabi qoidalar o‘rgatilgan. Bu g‘oya nafaqat siyosiy yoki iqtisodiy, balki ma’naviy islohot ham edi.
Xulosa
“Uchinchi dunyodan birinchi dunyoga” kitobi rahbarlar, siyosatchilar va islohotchilar uchun juda kerakli asar. Bu kitobdan faqat tarix emas, rahbarlik madaniyatini o‘rganish mumkin. Uning har bir sahifasida bir millatning irodasi, bir insonning vijdoni aks etgan.
Li Kuan Yu bizga bir haqiqatni o‘rgatdi: agar odam o‘z mamlakati, xalqini sevsa, uning taqdiriga befarq bo‘lmasa, u hatto quyoshsiz orolni ham yorug‘ dunyoga aylantira oladi.
Isomiddin Po‘latov
Ijtimoiy tarmoqlarda Humans ilovasiga biriktirilgan bank kartalaridan foydalanuvchilarning ruxsatisiz pullar yechib olingani haqidagi xabarlar tarqalgan edi.
Markaziy bankning ma’lum qilishicha, «Humans companies» AJ va «Octagram» AJ tashkilotlari o‘rtasida 2025-yil 10-aprelda 32-sonli shartnoma imzolangan bo‘lib, unga muvofiq, Humans agent sifatida o‘z mijozlariga to‘lov xizmatlarini (to‘lov va P2P pul o‘tkazmalari) yetkazib berishni boshlagan.
Kecha, 8-dekabr kuni soat 08:30 atrofida esa Markaziy bankka fuqarolar tomonidan Humans ilovasi orqali mablag‘lar yechib olingani haqida murojaatlar kelib tushgan. Ushbu holat yuzasidan Markaziy bank o‘z vakolatlari doirasida «Octagram» AJ (Paylov – savdo belgisi) bilan bog‘lanib, xavfsizlik talablariga rioya etilishini ta’minlash va ehtimoliy zaifliklarni bartaraf etish maqsadida P2P amaliyotlarini to‘xtatish bo‘yicha ko‘rsatma bergan.
9-dekabr holatiga ko‘ra, Humans mobil ilovasi orqali «Octagram» AJ (Paylov – savdo belgisi) tomonidan olib borilayotgan barcha to‘lov xizmatlari vaqtincha to‘xtatilgan.
Markaziy bank, o‘z navbatida, Uzcard va Humo kartalari orqali amalga oshiriladigan to‘lov va o‘tkazmalar odatiy tartibda ishlayotgani va kartalardan boshqa bank hamda to‘lov tashkilotlari ilovalarida foydalanish imkoniyati ham saqlanib qolganini ma’lum qildi.
«Ayni paytda mazkur holat yuzasidan tezkor tekshiruv ishlari boshlangan bo‘lib, barcha shubhali tranzaksiyalar, texnik jarayonlar va platformalar o‘rtasidagi amaliy hamkorlik to‘liq o‘rganilmoqda.
Tekshiruv natijalari bo‘yicha qo‘shimcha rasmiy axborot taqdim etiladi.
Yuqoridagi holat bo‘yicha huquqni muhofaza qiluvchi organlarga belgilangan tartibda murojaat qilishingiz mumkin», – deyiladi rasmiy axborotda.
Xususiy klinika shifokorlariga nisbatan jinoyat ishi qo‘zg‘atilgan. Klinika faoliyati esa rasman to‘xtatilgan. Dastlabki ma’lumotlarga ko‘ra, bemorning o‘limiga anafilaktik shok sabab bo‘lgan. Marhumning yaqinlari unga narkoz ko‘p berib yuborilganini aytmoqda.
Olmazor tumanidagi xususiy klinikada 31 yoshli erkak burun operatsiyasi vaqtida vafot etdi. Bu haqda “Millar” dasturida xabar berildi.
Ma’lum qilinishicha, erkak joriy yil 12 noyabr kuni burnini operatsiya qildirish uchun xususiy klinikaga borgan. Marhumning yaqinlariga ko‘ra, u nafas olishga qiynalgani uchun burnini operatsiya qildirmoqchi bo‘lgan.
“Qoraqamishda bir klinika bor ekan, dedi. O‘sha kuni kelinim, men va o‘g‘lim birga ketdik. Soat 11:30 da olib kirib ketishdi. Juda unaqa vahimali operatsiya emas, deyishdi. Negadir yuragim siqildi. Soat 14:00 dan oshyapti hamki, jim-jit. Olib kirishgan vaqti joni uzilgan ekan. Biz soat 15:30 larda bildik. O‘z oyog‘i bilan borib shu ahvolga tushib o‘tiribdi bolam”, degan marhumning onasi.
“Men ahamiyat berganimda “operatsionniy” kiyim umuman yo‘q. Qora futbolka va eski shalvarida yotibdi. Yordamchi apparatini ham ko‘rmadim. Yuzlari, qonlari artilmagan. Bir oilaning boshlig‘i ketdi. Ikkita norasida go‘dak qoldi. Bilasizlarmi, dunyoda eng og‘ir narsa nima, bolasining tobutini ko‘tarish. Men buni dushmanimga ham ravo ko‘rmayman”, degan marhumning otasi ko‘zda yosh bilan.
Erkak operatsiyadan oldin analiz topshirgan va shifokorlar jarrohlik amaliyotiga ruxsat berishgan. Dastlabki ma’lumotlarga ko‘ra, bemorning o‘limiga anafilaktik shok sabab bo‘lgan, yurak noma’lum sababga ko‘ra to‘xtab qolgan. Marhumning yaqinlariga ko‘ra esa unga narkozni ko‘p berib yuborishgan. Ular ushbu klinika faoliyatini davom ettirayotganidan, voqeadan so‘ng shu paytgacha hamdardlik ham bildirmaganidan norozi ekanini aytgan.
Ayni paytda Olmazor tumani prokuraturasi tomonidan tergov ishlari olib borilayotgani bildirilgan.
Holat yuzasidan bosh prokuror matbuot kotibi Hayot Shamsutdinov munosabat bildirdi. Unga ko‘ra, 2025 yil 29 noyabr kuni xususiy klinika shifokorlariga nisbatan Jinoyat kodeksining 116-moddasi (kasb yuzasidan o‘z vazifalarini lozim darajada bajarmaslik) bilan jinoyat ishi qo‘zg‘atilgan. Shuningdek, Olmazor tumani sanitariya-epidemiologik osoyishtalik va jamoat salomatligi xizmati bo‘limining tegishli qaroriga asosan xususiy klinika faoliyati rasman to‘xtatilgan.
Qo‘shimcha qilinishicha, tergov harakatlari har tomonlama, to‘liq va xolisona o‘tkazilishi va natijasi bo‘yicha qonuniy qaror qabul qilinishi ta’minlanadi.
Andijonda qator tayinlovlar amalga oshirildi
Source link
payme #AyolTadbirkorligiTarafida loyihasini davom ettirmoqda. Yangi yil arafasida kompaniya nafaqat o‘zi korporativ sovg‘alarni ayol tadbirkorlardan xarid qildi, balki ilova ichida maxsus bo‘lim ham yaratdi. Bu bo‘lim orqali foydalanuvchilar ayol ijodkorlar tomonidan tayyorlangan o‘ziga xos sovg‘alarni topishlari mumkin.
O‘zbekistonda ayol tadbirkorlar yangi ish o‘rinlari yaratib, barqaror iste’mol madaniyatini shakllantirmoqda. Ammo ular hanuz korporativ buyurtmalar va sotuv kanallaridan foydalanishda ayrim muammolarga duch kelishadi. paymeʼning yangi loyihasi esa bu vaziyatni o‘zgartirishga qaratilgan: kompaniya o‘z platformalaridan sovg‘alarga talab yuqori bo‘lgan davrda ayol ijodkorlarning mahsulotlarini kengroq auditoriyaga ko‘rsatish, qo‘shimcha e’tibor yaratish va haqiqiy savdolarni oshirish uchun foydalanadi.
— Mahalliy ishlab chiqaruvchilarni qo‘llab-quvvatlash — bu to‘g‘ridan to‘g‘ri investitsiya bo‘lib, u nafaqat mamlakatning kreativ sanoatini rivojlantirishga, balki oilalarning daromadlarini oshirishga va kichik biznesni mustahkamlashga xizmat qiladi, — deydi TBC Uzbekistan raqamli banking ekotizimi tarkibiga kiruvchi payme kompaniyasining marketing bo‘yicha direktori Nodira Sultonxo‘jayeva. — Biz biznes ijobiy o‘zgarishlarni amalga oshiruvchi kuch bo‘lishi mumkinligiga ishonamiz. O‘zbekistonda biznes yuritayotgan ayollarni qo‘llab-quvvatlash bizning strategiyamizning muhim qismidir. Biz ayollar tadbirkorligiga bo‘lgan munosabatni o‘zgartirishga intilamiz va ayniqsa korporativ hamkorlarga yetib borishi qiyin bo‘lgan ayollar uchun yangi imkoniyatlarni yaratishga harakat qilamiz.
Loyiha hamkori Teplo Store — o‘z ichida o‘nlab yosh o‘zbek brendlarini birlashtiradi. Ularning aksariyati ayollar tomonidan tashkil etilgan bo‘lib, ular vitraj oyna bezaklari, aksessuarlar, uy-ro‘zg‘or buyumlari, shamlar, qo‘lda yasalgan sovunlar, kanselyariya jihozlari, to‘qimachilik mahsulotlari va boshqa o‘ziga xos buyumlarni ishlab chiqaradi.
— Kichik mahalliy brendlar uchun ular haqida gapirish va mehnatlari ko‘proq ko‘zga tashlanishi ayniqsa muhim, — deydi Teplo Store asoschisi Charos Kamalova. — Yangi yil sovg‘alarini tanlashda yanada mas’uliyatli yondashuv — mahalliy ishlab chiqarish va ijodkor ayollarni qo‘llab-quvvatlash katta ahamiyatga ega. Biz paymeʼga hamkorlik va O‘zbekistonda kichik biznesni rivojlantirishga qo‘shgan hissasi uchun samimiy minnatdorlik bildiramiz.
Siz odatiy sovg‘a o‘rniga yoqimli sovg‘a sotib olishingiz va shu bilan birga ayollar biznesini qo‘llab-quvvatlashingiz mumkin. Korporativ mijozlar uchun sovg‘alarni payme ilovasining maxsus bo‘limida ko‘rib, buyurtma qilish mumkin.
payme ayollar biznesini qanday qo‘llab-quvvatlamoqda?
#AyolTadbirkorligiTarafida — bu paymeʼning 2023 yilda boshlangan ayollar tadbirkorligini qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha tizimli tashabbusi. O‘sha yili payme biznesdagi ayollarga mijozlar, investorlar va hamkorlar topishda, shuningdek, o‘z ishlarini kengroq tanitishda yordam berish maqsadida growth.payme.uz platformasini ishga tushirgan. payme o‘z media-resurslari, tajribasi va raqamli vositalarini taqdim etish orqali ayol tadbirkorlar hamjamiyatini shakllantirishga, ularning bizneslarini taniqliroq qilishga va mamlakat iqtisodiyotiga qo‘shayotgan hissalarini oshirishga yordam beradi.
Reklama huquq asosida
Madaniy meros agentligi tarixiy obidalar va muzeylarga sayyohlar oqimini ko‘paytirish va xizmatlar ko‘lamini kengaytirishga qaratilgan Hukumat qarori loyihasini ishlab chiqdi.
Mazkur hujjat O‘zbekistonda madaniy meros va muzeylar sohasini yanada rivojlantirish, madaniy meros ob’yektlari va muzeylarga kirish chiptalarini raqamlashtirish va oldindan xarid qilish imkoniyatini yaratish, madaniy meros ob’yektlari va muzeylarga tashrif buyuruvchi sayyohlar oqimini keskin oshirish, shuningdek, yangi zamonaviy texnologiyalarni qo‘llagan holda muzeylar sohasini rivojlantirishga xizmat qilishi kerak.
Hujjat loyihasiga ko‘ra, davlat muzeylari va madaniy meros ob’yektlariga «virtual sayohat» qilish imkonini beruvchi dastur ishlab chiqiladi va yo‘lga qo‘yiladi. Shuningdek, madaniy meros ob’yektlari va muzeylarga kirish chiptalari raqamlashtiriladi va oldindan onlayn xarid qilish imkoniyati yaratilib, bunda, bilet operatsiyalarining yagona elektron tizimi bilan integratsiya qilinadi.
Loyihada, tajribali mahalliy va xorijiy mutaxassislarni jalb qilgan holda har bir muzeyning shaxsiy brendini («Museum brandbook»), muzeylarning rasmiy veb-saytlarini zamon talablaridan kelib chiqqan holda to‘liq yangilash va ularning mobil ilovalarini yaratish ham nazarda tutiladi.
Pullik xizmat ko‘rsatiladigan madaniy meros ob’yektlari va muzeylarga kirish chipta narxlarini optimallashtirish bo‘yicha esa yagona tartibni ishlab chiqish rejalashtirilmoqda.
Bundan tashqari, sayyohlik mavsumida turistlar oqimi yuqori bo‘lgan madaniy meros ob’yektlari va davlat muzeylarining tungi vaqtda (soat 22:00 gacha) faoliyat yuritishini hamda tashrif buyuruvchilarga xizmat ko‘rsatilishini yo‘lga qo‘yish choralar ko‘rish nazarda tutilmoqda.
Qayd etilishicha, mazkur qaror loyihasining qabul qilinishi natijasida madaniy meros ob’yektlari va muzeylarga kirish chiptalarini raqamlashtiriladi va oldindan xarid qilish imkoniyatini yaratiladi, madaniy meros obektlari va muzeylarga tashrif buyuruvchi sayyohlar oqimini keskin oshishiga hamda yangi zamonaviy texnologiyalarning joriy etilishiga erishiladi.
Humans ilovasida ruxsatsiz pul yechib olingan. Holatga rasmiy munosabat bildirildi
O’zbekiston qishloq xo’jaligini isloh qilish fermerlarni qo’llab-quvvatlaydi
Toshkentda 31 yoshli erkak xususiy klinikada burun operatsiyasi vaqtida vafot etdi
-
Sport3 days agoТуркия Суперлигаси. «Башакшеҳир» – «Фенербаҳче». Шомуродов ва Файзуллаев — асосий таркибда
-
Turk dunyosi5 days agoTurkiya qimor o’yini-onaviy tergovning bir qismi sifatida futbolchilar va sheriklar hibsga olingan
-
Turk dunyosi5 days agoTurkiya Rossiya quvur liniyali gaz ta’minotini bir yil davomida kengaytirmoqda
-
Hayot tarzi4 days agoDemi Xestemanning Jessi Gatikaulaning “Me’blari” ga qanday munosabatda bo’ldi
-
Iqtisodiyot3 days agoXitoylik investorlar Jizzaxdagi volfram konini ishga tushirmoqda
-
Iqtisodiyot3 days agoBMTning Oziq-ovqat va qishloq xo‘jaligi tashkiloti bilan hamkorlikda qator loyihalar amalga oshiriladi
-
Jamiyat4 days ago«Samarqand HET» turk kompaniyasi boshqaruviga beriladi
-
Jamiyat1 day agoTo‘qqiz qizli Jasur – to‘rt egiz tug‘ilgan xonadondan reportaj